-
1. ์ ๋ก
-
1.1 ์ฐ๊ตฌ๋ฐฐ๊ฒฝ ๋ฐ ๋ชฉ์
-
1.2 ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฒ์ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ
-
2. ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ ๊ฐ๋
๋ฐ ๊ตญ๋ด ํํฉ
-
2.1 ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค ๊ฐ๋
-
2.2 ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํํฉ
-
3. ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ธ์๋ ๋ฐ ๋ฐ์ ๋ฐฉ์ ์กฐ์ฌ
-
3.1 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ธ์๋
-
3.1.1 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ๊ฐ๋
๋ฐ ํ์์ฑ
-
3.1.2 ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๋ถ์ผ ํ์ค ์ ํ๋ณ ํ์ฅ/์์ฅ(Market)์ ์์ด ๊ธฐ์ ํ์ ยท์์ฅํ๋ ๋ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๋ ฅ์ ์ ๋
-
3.1.3 ํ์คํ ๊ฐ๋
๊ณผ ์ฐ๊ดํ์ฌ ์ต๊ทผ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๋ถ์ผ์์ ํ์ค์ ์ฃผ๋ ๊ธฐ๋ฅ
-
3.1.4 ๊ฑด์คR&D๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ธฐ์ ์ ํ์คํ ์ฐ๊ณ ํ์์ฑ ์ ๋
-
3.1.5 ๊ฑด์คR&D๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ๊ฐ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ ํ์คํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐ์
์์ฅ ๋ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฏธ์น๋ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ ๋
-
3.2 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ์ฑํ
-
3.2.1 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ๋ฐ์์ ์์ด ์ ๋ก์ฌํญ ์์ธ
-
3.2.2 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ ยท์ ๋์ ์ถ์ ์ ์ด๋ ค์์ด ๋๋ ์์ธ๋ค์ ์ํฅ์ ๋
-
3.2.3 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ง์ ๊ธฐ๊ฐ
-
3.2.4 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ฌ๋ก ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ฑ๊ณต์์ธ๋ณ ์ค์๋
-
3.2.5 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ํ๋๋ฅผ ์ํด ํ์ํ ์ค์ํ ์ธ์
-
4. ์ฌ๋ก๋ถ์์ ํตํ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค์ ์์ฅ ์ํฅ์ฑ ๋ถ์
-
4.1 ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ๊ฐ ์์ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅํน์ฑ ๊ณ ์ฐฐ
-
4.2 ์ฌ๋ก๋ถ์์ ํตํ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ์ฌ์
๋
ผ๋ฆฌ๋ชจํ ๊ตฌ์ถ
-
5. ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ ํ์ฑํ ๋ฐฉ์
-
5.1 ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ด์ยท๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ ํจ์จํ
-
5.2 ์ฐ์
ํ์ค๊ณผ ์ ๋ยท๊ธฐ์ค์ ๊ท ํ ๋ฐ์
-
5.3 ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ง์ ์ ์ฑ
๋ฐ ์ ๋
-
6. ๊ฒฐ ๋ก
1. ์ ๋ก
1.1 ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฐ๊ฒฝ ๋ฐ ๋ชฉ์
2007๋
๊ฒฝ์ ํ๋ ฅ๊ฐ๋ฐ๊ธฐ๊ตฌ(OECD) ํต๊ณ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์ ๊ธฐ์ ์์ถ์ก์ 22์ต๋ฌ๋ฌ, ๊ธฐ์ ๋์
์ก์ 51์ต๋ฌ๋ฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ์ฌ, 2007๋
ํ์จ์ 900์/1๋ฌ๋ฌ๋ก
๊ณ์ฐํ ๊ฒฝ์ฐ, 1๋
๋์ ์ฝ 2.6์กฐ์์ด ๋๋ ๋ง๋ํ ๊ธฐ์ ๋ฃ๊ฐ ์ธ๊ตญ์ผ๋ก ๋น ์ ธ๋๊ฐ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ค IT ์ฐ์
์ ํนํ ์ฌ์ฉ๋ฃ ์ง๊ธ์ ๊ฒฝ์ฐ 58%๋ก ๊ธฐ์
๋ฌด์ญ์์ง ์ ์์ ํต์ฌ์์ธ์ผ๋ก ๋ถ์๋์๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก IT์ฐ์
์ ํนํ์ฌ์ฉ๋ฃ๋ ์์ฒ๊ธฐ์ ํนํ์ ๋ํ ๊ธฐ์ ๋ฃ์ด๋ฉฐ, ์ต๊ทผ์๋ ์ด๋ฌํ ์์ฒ๊ธฐ์ ํนํ๊ฐ ๊ตญ์ ํ์ค์
๋ฐ์๋จ์ผ๋ก์จ ๊ทธ ์๋ ฅ์ ๋ฐํํ๋ค๋ ๊ฒ์ธ๋ฐ, ์ด๋ฌํ ์ฐ์
๋ถ์ผ์์๋ ์์ฒ๊ธฐ์ ์ ๊ตญ์ ํ์ค์ ๋ฐ์ํ โํ์คํนํโ ์ฆ ํ์ค์ ํนํ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์ด ํ์ค์ ์ฌ์ฉํ
๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ๋์ ํฌํจ๋ ํนํ์ ๊ถ๋ฆฌ๋ฅผ ์นจํดํ๊ฒ ๋๋ ํนํ์ ํ๋ณด์ฌ๋ถ๊ฐ ๊ธฐ์
์ ์์กด์ ์ข์ฐํ ์ ๋์ด๋ค(MOTIE, 2009).
๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ ๊ตญ๋ฏผ์ด ํญ์ ์ ํ๋ฉด์ ์ํ์ ์์ํ๋๋ฐ ์์ด์๋ ์ ๋๋ ์์ค๋ฌผ๋ค, ๋๋ก, ํ์ฒ์์ค, ์ํ์๋ ๋ฑ์ ๋์์ผ๋ก ํ๋ ๊ธฐ์ ๋ก์ ๊ตญ๊ฐ ๊ฒฝ์๋ ฅ
ํ๋ณด ๋ฐ ๊ตญ๋ฏผ์ ์ถ์ ์ง์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ์ฌํ๊ธฐ๋ฐ์์ค์ ๊ฑด์คํ๋ ๊ธฐ๋ฐ์ด ๋๋ ๊ธฐ์ ์ด๋ค.
๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ ํน์ฑ์ผ๋ก ์ฐ์ถ๋ฌผ์ ์ธก๋ฉด์์๋ ๋ถ๋์ฑ(immobility), ๋ณต์ก์ฑ(Complexity), ๋ด๊ตฌ์ฑ(durability), ๊ณ ๋น์ฉ(Costliness),
๊ณต๊ณต์ฑ(Publicity)์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์์ฐ์ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ ์๊ท๋ชจ ์์ฐ, ๊ฐ๋ณ์ฑ, ๊ณ ๋ถ์ฐ์ฑ, ๊ณ ๋ํ์ค ์ฌ๋ฃ์ ํ์ฉ ๋ฑ์ ๋ค๊ณ ์๋ค(Tatum et al.,
1988). ํ์ง๋ง ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ ๊ณ ๋น์ฉ์ฑ, ๊ณต๊ณต์ฑ๊ณผ ์ฌ์
๋ง๋ค ๋น๋ฐ๋ณต์ ์ธ ์ฐ์
์ ํน์ฑ์ผ๋ก ์ธํด ํ์ฐ์
์ ๋นํด ํ์คํ๋ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ ๋ฐ ๊ทธ๊ฒ์ ํ์ฑํ๊ฐ ๋ฏธํกํ์๋ค.
๊ตญ๋ด์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋ถ์ฐจ์์์ โ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๊ด๋ฆฌ๋ฒ(็พ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์งํฅ๋ฒ)โ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๊ตญ๊ฐ์ฐ๊ตฌ๊ฐ๋ฐ(Research and Development, R&D) ๋ฑ ํ์คํ
์ฌ์
์ ์ถ์งํด์ค๊ณ ์์ผ๋, ์ง์์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ฑ์ฅ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ๋ชปํด ๊ฑด์ค๋ถ์ผ ํ์คํ์ ๋ํ ์ฑ๊ณผ ๋์ถ ๋ฐ ์์ฅ ํ๋์ ํ๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค.
๋๋์์ฐ์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฑด์คR&D์ ํน์ฑ์ ๊ณต๊ณต์ฑ์ด ๋งค์ฐ ํฌ๋ฉฐ, ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ์ฅ์๊ฐ์ด ์์๋๊ณ , ํฌ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํ์ฑ๋ ๋งค์ฐ ๋์ ๋ฐ๋ฉด์ ๊ฑด์ค๊ธฐ์
๊ฐ๋ฐ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๊ณต์ฌ๋น ์ ๊ฐ๊ณผ ๊ณต๊ธฐ๋จ์ถ์ด ๊ตญ๊ฐ์์ฐ์ ์ ์ฝ, ๊ตญ๊ฐ์์ค๋ฌผ์ ์์ ๋ฐ ์ฌํด์๋ฐฉ ๋ฑ์ ํตํ ๊ตญ๋ฏผ์๊ฒ ๊ฐ๋ฐ์ด์ต์ ํ์ ๋ฑ์ ํ ์ ์๋ ํน์ํ ์ฅ์ ์
๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D๋ฅผ ํตํ ๊ธฐ์ ํ์คํ ํํฉ๊ณผ ์ธ์๋ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๊ทธ ๊ฐ์น๋ฅผ ์ ๊ณ ํ๊ณ , ํ์คํ๊ฐ ๊ฑด์ค์ฐ์
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์
๋ชจํํํจ์ผ๋ก์จ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๋ถ์ผ ๊ตญ๊ฐ๊ฒฝ์๋ ฅ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํ ํ์ฑํ ๋ฐฉ์์ ๋์ถํ๋๋ฐ ๊ทธ ๋ชฉ์ ์ด ์๋ค.
1.2 ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฒ์ ๋ฐ ๋ฐฉ๋ฒ
๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ์ฑํ ๋ฐฉ์์ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ๋์ถํ๊ธฐ ์ํด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํ์ค ๋ฐ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ ๊ฐ๋
์ ๋ํ ๋ฌธํ๊ณ ์ฐฐ ๋ฐ ๊ด๋ จ
ํํฉ(์ ๋ถR&D ์ํ์ฌ๋ก)์ ๋ํ ์๋ฃ๋ฅผ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ๊ตญ๋ด ๊ฑด์ค๋ถ์ผ ๊ธฐ์ ์๋ค์ ๊ธฐ์ ํ์ค์ ์ธ์์์ค ๋ฐ ์๊ฒฌ์ ๋์ถยท๋ถ์ํ์๋ค.
๋ํ, ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ถ์๋ค๊ณผ ์ธ๊ณผ์ง๋(Causal Loop Diagram) ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํตํ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ ์ํฅ๋ชจํ ๋ถ์์ ํตํด ๊ฑด์คR&D์์ ํฅํ ์ ์ฉ๊ฐ๋ฅํ
๋จ๊ณ์ ์ธ ํ์คํ ํ์ฑํ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ์๋ค.
2. ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ ๊ฐ๋
๋ฐ ๊ตญ๋ด ํํฉ
2.1 ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค ๊ฐ๋
โํ์คโ์ ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํํ ์๊ฐํ๋ ์ฐ์
ํ์ค์ด๋ ๊ธฐ์ ํ์ค ์ด์ธ์๋ ๋ง, ๊ธ์, ๊ท๋ฒ, ๋ฒ๋ น, ์ฌ๊ท, ๊ด์ต๊น์ง๋ ํฌํจ์์ผ ํด์ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฐ์
์ ๊ฐ๋
์ผ๋ก๋
๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ด์ ๋ํ๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ๊ธฐ์ ์ ์ธ์ด๋ก์ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ์ถ์ง๋ ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฐ์ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ์ด ์ฃผ์ ์ญํ ์ด ๋๊ณ ์๋ค(KATS, 2012).
๋ํ, โํ์คํ(Standardization)๋ ์ผ์์ ์ด๊ณ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ์ผ์ด๋๊ฑฐ๋ ์ผ์ด๋ ์ ์๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ฃผ์ด์ง ์ฌ๊ฑด ํ์์ ์ต์ ์ ์ํ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ธฐ
์ํ ์ผ๋ จ์ ํ๋โ์ด๋ผ๊ณ ๊ตญ์ ํ์คํ๊ธฐ๊ตฌ(ISO)์์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค. ํ์ค์ ํฉ์์ ์ํ์ฌ ์์ฑ๋๊ณ ์ธ์ ๋ ๊ธฐ๊ด์์ํด ์น์ธ๋๋ฉฐ, ๊ณตํต์ ์ด๊ณ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ
์ฌ์ฉ์ ์ํด ์ ๊ณต๋๋ ๊ท์น, ๊ฐ์ด๋ ๋๋ ํน์ฑ์ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฌธ์๋ก ์ ์๋๋ค.
๊ฑด์คํ์คํ๋ ๊ฑด์ค ์ฌ์
์์ ๋น์ฉ์ ๊ฐ ๋ฑ ์์ฐ์ฑ ํฅ์์์ํด ์์ค๋ฌผ์ ์ค๊ณ, ์
์ฐฐ, ์๊ณต, ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋ฑ ๋ชจ๋ ๊ณผ์ ์ ํต์ผ์ ์ผ๋ก ์ค์ฉํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ค์
์๋ฆฝํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ์ํ ์ ์๋ค. ๊ฑด์คํ์คํ์ ๋ชฉํ๋ โ๋น์ฉ์ ๊ฐโ, โ๊ณต๊ธฐ๋จ์ถโ, โ๊ฑด์ค์์ฐํ์ ํ์ง์์ค ํฅ์โ, โ๊ฑด์ค์ ๋ณดํ์ ๊ธฐ๋ฐ๊ตฌ์ถโ์ ํตํด
๊ฑด์ค์์ฐ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ณ ๊ตญ๊ฐ ๊ฒฝ์๋ ฅ์ ๊ฐํํ๋๋ฐ ์๋ค(Lee, 2012).
๊ฑด์ค์
๋ฌด๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์์๋๋ ๋ชจ๋ ์ธ๋ ฅ, ์์ฌ, ์ฅ๋น๋ค๊ณผ ์ด๋ฅผ ์กฐํฉํ์ฌ ์๊ณตํ๋ ๊ณต๋ฒ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ฉฐ, ๊ธฐํ์์ ์๊ณต, ์ ์ง๊ด๋ฆฌ, ํด์ฒดํ๊ธฐ๋ฑ ๊ธด ์๋ช
์ฃผ๊ธฐ๋์์
๊ฑด์ค์์ฐ์ฑ ํฅ์์ ์ํ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ํ์ค์ ํฌํจํ๋ค๋ ํน์ง์ ๊ฐ์ง๋ค. ์ฆ, ์ด๋ฌํ ๊ด์ ์์ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค์ ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ํฌ๊ด์ ์ธ ์๋ฏธ๋ก
์ ์๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ๊ฑด์ค๋ถ์ผ๋ผ๋ ๊ณต๊ณต์ฐ์
์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ ํน์ ๊ฐ๋ฐ๊ธฐ์ ๊ณผ ๊ด๋ จํ ์ ํยท๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ท๊ฒฉํํ์ฌ ๊ณต์ธ๋ ํ์คํ๊ธฐ๊ด์์ ์ ์ํ๋ KS/ISO
๋ฑ์ โ์ฐ์
ํ์คโ๊ณผ ๊ตญ๊ฐ๊ธฐ๊ด ๋ฐ ํ์ ์ ๋ฌธ๊ธฐ๊ด์์ ์ธ์ ํ๊ณ ๊ณตํํ์ฌ ์ค์๊ฐ ์๋ฌด์ ยท๊ฐ์ ์ ์ธ ๊ธฐ์ ๋ถ์ผ โ๋ฒยท์ ๋, ๊ธฐ์ค(์ค๊ณ๊ธฐ์ค, ์๋ฐฉ์, ์ง์นจ ๋ฑ ํ์๊ธฐ์
๊ธฐ์ค)โ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ํฌ๊ดํ๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฑด์ค์ฐ์
์์ '๊ธฐ์ ํ์ค'์ด๋ ์ค๊ณ, ์
์ฐฐ, ์๊ณต, ์ด์ , ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ๋ฑ ๋ชจ๋ ๊ณผ์ ์ ์
๋ฌดํฉ๋ฆฌํ๋ฅผ
์ํด ํต์ผ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉ ์ฆ, ๋์ผ์
๋ฌด์ ๋ฐ๋ณต๋ฐฐ์ , ์์
์ ๊ท ์งํ, ํ์ง์์ค ๋ณด์ฆ, ์์
ํจ์จ ํฅ์์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ํ๋ ํฌ๊ด์ ๊ฐ๋
์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค.
2.2 ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํํฉ
๊ตญ๋ด ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ๋ 1960๋
๋๋ถํฐ ๋ฒฝ๋, ๋ ๋ฏธ์ฝ ๋ฑ ๊ธฐ์ด ๊ฑด์ค์์ฌ์์๋ถํฐ ์์๋์์ผ๋ฉฐ, ์ ์ฐจ์ ์ผ๋ก ์ธ๋ถ์ ์ธ ๊ฑด์ค์์ฌ์ ๊ณต๋ฒ์ผ๋ก ํ์ฐ๋์ด์๋ค.
ํฌ๊ฒ ๊ฐ์ฅ ๋ค์ํ๊ฒ ์ ์ฉ๋์ด์จ ๊ฑด์ค์์ฌ์ ํ์คํ, ์ค๊ณ๊ธฐ์คยท์๋ฐฉ์ ๋ฑ ๊ฑด์ค๊ณต์ฌ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ๋ฐ์ ํด๋น๋๋ ์ค๊ณ์ ํ์คํ๋ก ๋ํ๋๋ฉฐ ๊ทธ ์ธ์๋ ๋ด์ญ์, ์
์ฐฐยท๊ณ์ฝ
๋ฑ ์ํ์ ์ฐจ ๊ธฐ์ค์ ํ์คํ์ ๊ฑด์ค์ฉ์ด๋ ๋ถ๋ฅ์ฒด๊ณ ๋ฑ ๊ฑด์ค์ ๋ณด ํ์คํ๋ ์ต๊ทผ๊น์ง ์ํ๋์ด์ค๊ณ ์๋ค.
๊ตญํ ๊ตํต๋ถ์ ์ง์์ผ๋ก ์ํ๋์๋ R&D์ค 2000๋
์์ 2009๋
๊น์ง ์ข
๋ฃ๋ 488๊ฐ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌํน์ฑ ๋ฐ ์ฑ๊ณผํํฉ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก โ๊ณผ์ ์ ๋ชฉโ๊ณผ
โ์ฐ๊ตฌ๋ชฉํโ์ ํค์๋(ํ์ค, ํ์คํ, ๊ธฐ์ค, ์๋ฐฉ, ์ ๋, ๊ท๊ฒฉ) ๊ฒ์๊ณผ โ์ฐ๊ตฌ๋ด์ฉ(์ฐ๊ตฌ๋ชฉํ, ์ธ๋ถ์ฐ๊ตฌ์ถ์ง๋ด์ฉ ๋ฑ)โ์์ ํ์คํ ๊ด๋ จ์ฑ ๊ฒํ ๋ฅผ ์ง๊ณํ
๊ฒฐ๊ณผ, ๊ณผ์ ์ ๋ชฉ์ด๋ ํค์๋(9.4%) ๋ณด๋ค๋ ์ฐ๊ตฌ๋ด์ฉ์ ํ์คํ ๊ด๋ จ๋ด์ฉ์ ํฌํจ(43.9%)ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๊ด๋ จ๋ ์ฌ๋ก๋ 260๊ฐ ๊ณผ์ ,
์ด์ค ์ ๋์ ์ธ ํ์คํ ์ฑ๊ณผ๊ฐ ๋ช
ํํ ๋์ถ๋ ๊ณผ์ ๋ 99๊ฐ ๊ณผ์ ๋ก ํ์
๋์๋ค. ์ด์ค ๊ฐ๋ฐ๊ธฐ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ 5๊ฐ์ง R&D์ ํ์ค โ๊ณต๋ฒ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฒโ, โS/W
๋ฐ ์์คํ
โ, โ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฑ
์ ๋โ ์ ํ์ ๋น์ค์ด ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๊ฑด์ค๋ถ์ผ ๊ณต๊ณต์ฑ์ ํน์ฑ์ ๊ณผ๋ฐ์ ์ด์(488๊ฐ์ 53.28%) ๋๋ถ๋ถ์ ๊ณผ์ ์์
๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ์ฐ๊ณํ์ฌ ์ ๋ยทํ์คยท๊ธฐ์ค๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ํ์คํ ์ฐ๊ตฌ๋ด์ฉ์ ํฌํจํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์
๋์๋ค, ๋ํ, โ์ฅ๋น/์ฅ์นโ, โ์์ฌ/์ฌ๋ฃโ ์ ํ์ ์๋์ ์ผ๋ก
๊ด๋ จ ๊ณผ์ ์๊ฐ ์ ์ด, ์๋ก์ด ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ ์ค์ฌ์ ์ค์ฉํ๋ฅผ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๊ตญ๊ฐ ํ์คํ์๋ ์ฐ๊ณ๋๊ฐ ๋ฏธํกํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์
๋์๋ค.
์ด์ค ์ฐ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ๋ฐ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ธก๋ฉด์์ ๋ํ์ ์ธ ์ฌ๋ก๋ก๋ โ๊ณต๋ฒ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฒโ์ ํ์ ๊ฒฝ์ฐ โPSC๋ฐ์ค๊ฑฐ๋๊ต ์ค๊ณ ์ ์งํ๋ฅผ ํตํ ๋ฌผ๋์ ๊ฐ, ํ์งํฅ์ ๋ฐฉ์ ์๋ฆฝ(2004๋
์ข
๋ฃ)โ ์ฐ๊ตฌ๋ก ๊ตญ๋ด ์ค๊ณ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์๋ฐฉ์ ๊ฐ์ ์ผ๋ก ๊ณต์ฌ๋น ์ ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, โ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฑ
์ ๋โ์ ํ์ ๊ฒฝ์ฐ โํ์ฅ์ํ์ ํตํ ๋์๋ฐฉ์ง์ธต์
์ค์น ๊ธฐ์ค ์ฐ๊ตฌ(2006๋
์ข
๋ฃ)โ๋ก ์ญ์ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ธํ ๊ณต์ฌ๋น ์ ๊ฐ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค.
์ต๊ทผ ๋ค์ด ํ์ค์ ๋ํ ๊ฐ๋
์ด โ์์ฐ๋น์ฉ ์ ๊ฐ์ ์๋จโ์ด๋ผ๋ ์ข
์ ์ ์๊ทน์ ์ธ ๊ฐ๋
์์ โ์์ฅ์ง๋ฐฐ ์๋จโ์ด๋ผ๋ ์ ๊ทน์ ์ธ ๊ฐ๋
์ผ๋ก ๋ณ๋ชจํ๋ฉด์ ๊ฑด์ค ๋ถ์ผ์์๋
๊ฐ๋ณ๊ธฐ์
์ ๊ฒฝ์๋ ฅ์ ๋ฌผ๋ก ๊ตญ๊ฐ์ ๋์ธ ๊ฒฝ์๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด์ ๊ฑด์ค๊ด๋ จ ์ฐ์
์ ๋ํ ์ค๊ณ, ์๊ณต, ์์ฌ ๋ฐ ๊ฑด์ค ํ๊ฒฝ ๋ฑ์ ๋ํ ํ์คํ๊ฐ ๋งค์ฐ ์ค์ํ
๊ณผ์ ๋ก ๋ ์ค๋ฅด๊ณ ์๋ ์ค์ ์ด๋ค(Chae, 2011). ์ด๋ฌํ ๊ด์ ์์ ๊ตญ๋ด์์๋ ์ ํต์ ์ธ ๊ณต๋ฒ ์์ฃผ์ ๊ฐ์ ์์ ์์ ยท์นํ๊ฒฝ ๋ฑ ๊ฑด์ค์ด์์ ์ฐ๊ด๋์ด
๊ฑด์ค์์ ๋ฐ ๋ค์ํ ๊ฑด์ค์์ฌ์ ํ์ค ๊ฐ๋ฐ์๋ ๊ตญ๊ฐ์ ์ธ ๊ด์ฌ๊ณผ ์ง์์ ์ธ ํฌ์๋ฅผ ์งํํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋์๊ฐ ๊ตญ๋ดํ์ค์ ๊ธ๋ก๋ฒ ํ์ค์ ๋ฐ์ํ๋ ค๋ ๋
ธ๋ ฅ๋ ์ผ๋ถ
์งํ์ค์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ํฅํ ๊ฑด์คR&D์ ๊ธฐ์ ํ์ค์ ์ฐ๊ณํ์ฌ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์ ๋ต๊ณผ ์ ์ฑ
์ ์ํ์ด ๋ท๋ฐ์นจ๋ ํ์์ฑ์ด ์๋ค.
3. ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ธ์๋ ๋ฐ ๋ฐ์ ๋ฐฉ์ ์กฐ์ฌ
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฑด์คR&D ์ํ์ ํตํ ํ์คํ ์ฑ๊ณผ์ ํ๊ธํจ๊ณผ์ ๋ํ ์ธ์๋ ๋ฐ ํฅํ ํ์ฑํ๋ฅผ ์ํ ๋ฐฉ์์ ๋์ถํ๊ธฐ ์ํด ์ค๋ฌธํญ๋ชฉ์ ๊ฐ๋ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ์ต์
5๋
์ด์ ๊ด๋ จ ๊ฒฝํ์ ๊ฐ์ง ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ค์ํ์๋ค. ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ ํ๋ณธ์ผ๋ก๋ ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ์ฑ๊ณผ์ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ํ์ฉ๊ณผ ์ง๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ จ๋ ๊ตญ๋ด
๊ตญ์ฑ
์ฐ๊ตฌ์, ๋ฏผ๊ฐ์ฐ๊ตฌ์, ๋ํ๊ต, ๊ฑด์คํ์ฌ, ์ค๊ณ/๊ฐ๋ฆฌํ์ฌ, ์ ๋ถ๊ธฐ๊ด/๊ณต์ฌ, ๊ธฐํ(ํํ/๊ณต๊ณต๊ธฐ๊ด) ๋ฑ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ 98๋ช
์ ๋์์ผ๋ก ์ฝ 1๋ฌ(โ12.10~11์)๊ฐ
์๋ฉด๊ณผ ์จ๋ผ์ธ์ผ๋ก ์ํํ์์ผ๋ฉฐ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ 72๋ช
์ผ๋ก๋ถํฐ ์ค๋ฌธ์ด ํ์๋์๋ค. ํ์ฉ๋ ํ๋ณธ์ ๋ถํฌ๋ฅผ ๋ณด๋ฉด ์ค์ ํ์ค์ ํ์ฉํ์ฌ ์ค๊ณ/์๊ณต์ ์ํํ๋ โ์ค๊ณ/๊ฐ๋ฆฌํ์ฌโ๊ฐ
40.3%๋ก ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ๋น์ค์ ์ฐจ์งํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๋ค์์ผ๋ก ํ์คํ ๊ด๋ จ R&D๋ฅผ ์ํํ๋ ์ฃผ์ฒด์ธ โ๋ํ์ฐ๊ตฌ์โ 20.8%, โ๊ตญ์ฑ
์ฐ๊ตฌ์โ 16.7%
๋ฑ์ผ๋ก ๊ณ ๋ฃจ ๋ถํฌํ์๋ค. ๋ํ, ์๋ต์์ 73.6%๊ฐ ๊ตญ๊ฐ ๋ฐ ๋ฏผ๊ฐ ๊ฑด์ค๊ตํตR&D ์ํ๊ฒฝํ์ด ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ์์ธํ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
3.1 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ธ์๋
3.1.1 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ๊ฐ๋
๋ฐ ํ์์ฑ
๊ฑด์ค๊ตํต ๊ธฐ์ ๋ถ์ผ์์ ํ์ค ์ ํ์ผ๋ก ์ธ์ํ๊ณ ์๋ ์ ๋(1~5์ (๋งค์ฐ๋ฎ์~๋งค์ฐ๋์))๋ฅผ ๋ค์ 4๊ฐ์ง ํ์ค ์ ํ ์ฆ, โ1.๋ฒยท์ ๋โ, โ2. ์ ์ฑ
โ,
โ3. ์ค๊ณ๊ธฐ์ค, ์๋ฐฉ์, ์ง์นจโ, โ4. ์ฐ์
ํ์ค(KS ๋ฑ ๊ตญ๊ฐํ์ค ๋ฐ ISO ๋ฑ ์ธ๊ณํ์คโ๋ณ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ โ3. ์ค๊ณ๊ธฐ์ค, ์๋ฐฉ์, ์ง์นจ(3.81์ )โ์ด
ํ์ค์ผ๋ก ๊ฐ์ฅ ๋๊ฒ ์ธ์ํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋์์ผ๋ฉฐ, ์๋์ ์ผ๋ก โ2. ์ ์ฑ
(2.97์ )โ์ ์ธ์๋๊ฐ ๋ฎ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค(Fig. 1 ์ฐธ์กฐ).
|
Fig. 1. Perception Level of Type of Standard in Const. Tech
|
์ด๋ ๊ณต๊ณต์ฑ์ด ๊ฐํ ๊ฑด์ค์ฐ์
์ ํน์ฑ์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์๊ณต ์ ๋ฐ์์ ์ค๊ณ๊ธฐ์ค๊ณผ ์๋ฐฉ์์ ๋ํ ์ค์๋๋ฅผ ์ฐ์
ํ์ค๋ณด๋ค ๋๊ฒ ์๊ฐํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ์ฆ๋ช
ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
3.1.2 ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๋ถ์ผ ํ์ค ์ ํ๋ณ ํ์ฅ/์์ฅ(Market)์ ์์ด ๊ธฐ์ ํ์ ยท์์ฅํ๋ ๋ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๋ ฅ์ ์ ๋
4๊ฐ์ง ํ์ค ์ ํ๋ณ ํ์คํ๋ก ์ธํ ์์ฅ ์ํฅ๋ ฅ ์ ๋ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ โ1. ๋ฒยท์ ๋(3.99์ )โ๊ฐ ํ์ค์ผ๋ก์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ํฅ๋ ฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๊ณ ์ธ์ํ๊ณ ์๋
๊ฒ์ผ๋ก, ๋ ๋ฒ์งธ๋ก โ3. ์ค๊ณ๊ธฐ์ค, ์๋ฐฉ์, ์ง์นจโ์ด ์ฝ๊ฐ ๋์์ ๊ฐ๊น์ด ์ํฅ๋ ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋์์ผ๋ฉฐ, ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ๊ฐ ์ ํ๊ฐ์ ์ํฅ๋ ฅ์ ์ฐจ์ด๋
์ธ์๋์ ๋นํด ํฌ๊ฒ ๋ํ๋์ง๋ ์์๋ค.
3.1.3 ํ์คํ ๊ฐ๋
๊ณผ ์ฐ๊ดํ์ฌ ์ต๊ทผ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๋ถ์ผ์์ ํ์ค์ ์ฃผ๋ ๊ธฐ๋ฅ
์ต๊ทผ ๋ค์ํ๊ฒ ๋ณํํ๋ฉฐ ํด์๋๊ณ ์๋ ํ์คํ์ ๊ฐ๋
์ค ์ฃผ๊ธฐ๋ฅ ์ธ์ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์ฒด ์๋ต์์ค 43.1%๊ฐ ์ ํต์ ๊ฐ๋
์ธ โ์์ฐ๋น์ฉ ์ ๊ฐ์ ์๋จโ์ผ๋ก
์๊ฐํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ต๊ทผ ๋๋๋๊ณ ์๋ โ์์ฅ์ง๋ฐฐ ์๋จโ์ผ๋ก๋ 30.6%, โ๊ธฐ์ ํ์ โ 20.8%์ ์ธ์๋๋ฅผ ๋ํ๋๋ค.
3.1.4 ๊ฑด์คR&D๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ธฐ์ ์ ํ์คํ ์ฐ๊ณ ํ์์ฑ ์ ๋
โ1.๊ณต๋ฒ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฒโ, โ2. ์ฅ๋น(๋ก๋ด, ๊ธฐ๊ณ, ์ฐจ๋ ๋ฑ) ๋ฐ ์ฅ์นโ, โ3. ์์ฌ/์ฌ๋ฃโ, โ4. S/W ๋ฐ ์์คํ
โ, โ5. ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฑ
/์ ๋โ์
5๊ฐ์ง R&D๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ํ์คํ ์ฐ๊ณ ํ์์ฑ ์ ๋ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ โ5. ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฑ
/์ ๋โ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ์ฐ์ ๋์ด์ผ ํ ํ์คํ R&D์ ํ์ผ๋ก ๋ถ์๋์์ผ๋ฉฐ,
โ3. ์์ฌ/์ฌ๋ฃโ๊ฐ ๋ ๋ฒ์งธ๋ก ๋์ ํ์คํ ์ฐ๊ณ ํ์์ฑ์ ๋ํ๋๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์์ ์์ R&D์ฌ๋ก์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ 2009๋
๊ธฐ์ค ์ข
๋ฃ๋ ๊ฑด์คR&D์ ๊ฒฝ์ฐ
โ3. ์์ฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฃโ ์ ํ์ ํ์คํ ์ฌ๋ก๊ฐ ๋ฏธํกํ๋ ์ ์ ๊ณ ๋ คํ ๋, ํฅํ ์ด๋ฌํ ๋ถ์ผ๊ฐ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๋ถ์ผ์ ์์ฅ ์ ์ ์จ์ ๋์ผ ์ ์๋ ์์ฒ๊ธฐ์ ๋ก์์
๊ฐ์น๋ฅผ ์ธ์ํ๊ณ ์์์ ์ฆ๋ช
ํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค(Fig. 2 ์ฐธ์กฐ).
|
Fig. 2. Need for Connection wth Standardization by R&D Tech. Type
|
3.1.5 ๊ฑด์คR&D๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ๊ฐ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ ํ์คํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐ์
์์ฅ ๋ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฏธ์น๋ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ ๋
5๊ฐ์ง R&D๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ ๋ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ โ5. ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฑ
/์ ๋โ๊ฐ ๊ตญ๋ด ๊ฑด์ค๊ตํต์ฐ์
์์ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ํ๊ธํจ๊ณผ๊ฐ ๊ฐ์ฅ ํฐ ๊ฒ์ผ๋ก
์ธ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, โ1. ๊ณต๋ฒ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฒโ๋ ์์ ์ฌ๋ก ๋ถ์์์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ํ๋๊ณ ์๋ R&D ๊ธฐ์ ์ ํ์ผ๋ก ์ง์์ ์ผ๋ก ๋์ ํ๊ธํจ๊ณผ๋ฅผ
๋ํ๋ผ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋์๋ค. ๋ํ, ์์ ํ์คํ ์ฐ๊ณ ํ์์ฑ์์ ๋๊ฒ ๋ํ๋ โ3. ์์ฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฃโ ์ ํ์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ธํจ๊ณผ๋ ๋น๊ต์ ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค.
3.2 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ์ฑํ
3.2.1 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ๋ฐ์์ ์์ด ์ ๋ก์ฌํญ ์์ธ
R&D ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ํ์คํํ๋๋ฐ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ ๋ก์ฌํญ์ผ๋ก ์์ฉํ๋ ์์ธ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ โ3)ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ์ ๊ฐ๊ด์ ยท์ ๋์ ์ธ ์ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ฏธํกโํ๋ค๋ ์๊ฒฌ์ด
๊ฐ์ฅ ๋ง์ ๋น์ค์ ์ฐจ์งํ์์ผ๋ฉฐ, โ4)ํ์คํ ์ํ ๋ฐ ๊ฒ์ฆ ์ ์ฐจ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ๋ฏธํกโ๊ณผ โ2)R&D ์ข
๋ฃํ ํ์คํ์ ์์๋๋ ์ถ๊ฐ๋น์ฉ ์ง์์ ๋ฏธํกโ
์์ผ๋ก ์ฃผ๋ก R&D๋ฅผ ํตํ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ ๊ณผ์ ๋ณด๋ค๋ ์๋ฃ ํ ํ์คํ ๋ฐ์์ ์ํ ์ง์์ ์ธ ์ง์์ ๋ถ์กฑ์ด ํ์คํ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋๋ฐ ์ฅ๋ฒฝ์ด ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์
๋์๋ค(Fig.
3 ์ฐธ์กฐ).
|
Fig. 3. Hindrance Factor of Adopting Standard of R&D Output
|
3.2.2 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ ยท์ ๋์ ์ถ์ ์ ์ด๋ ค์์ด ๋๋ ์์ธ๋ค์ ์ํฅ์ ๋
๊ธฐ์ ์ ๊ฒฝ์ ์ ยท์ฌํ์ ๊ฐ์น ๋ฐ ํจ๊ณผ์ ๋ํ ํ๊ฐ๋ ๊ฐ๊ด์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ด ๊ฐ์ฅ ์ฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ์ด์ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ถ์ ์ ์์ด ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ ๋ก์ฌํญ์ผ๋ก
์์ฉํ๋ ์์ธ๋ค์ ์ ๋ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ํ์ฌ ์์ฅ ์ํฅ์ ๋ํ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ธก์ ํ ์ ์๋ โ์ ๋์ ํต๊ณ/๊ทผ๊ฑฐ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ถ์กฑโ์ด ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ํ,
R&D ์ข
๋ฃ ํ โ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ธฐ์ ์ด ์ค์ ๊ณต๊ณต ๋๋ ๋ฏผ๊ฐ์์ ์ ์ฉ๋๋ ํ์๋ ์ค์ ๋์ ๋น ๋ฅด๊ฒ ํ๋ณดโํ๋ ๊ฒ์ ์ด๋ ค์๊ณผ โํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ๋ถ์์ ์ํ ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ
๊ฐ์ด๋ ๋ผ์ธ์ ๋ถ์กฑโ๋ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ํนํ ํ์คํ ๊ธฐ์ ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ธฐ์ ์ด๋ ํนํ์ ๊ฐ์ด ์ฐ๊ตฌ์ํ๊ธฐ๊ด์์ ๋
์ ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๊ด๋ฒ์ํ๊ณ ๋ค์ํ
๋ถ์ผ์์ ์ค์ ์ ์ฉ๋ ์ ์๋ ๊ณต๊ณต์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ค์ ๊ตญ๊ฐ์ฐจ์์์ ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ง์์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
3.2.3 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ์ ํ๋ณ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ง์ ๊ธฐ๊ฐ
5๊ฐ์ง R&D ๊ธฐ์ ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ, ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ธฐ์ ์ ํ์คํ๋ก ์ธํ ํ๊ธํจ๊ณผ๊ฐ ์ง์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ ๊ธฐ๊ฐ(๋
)์ 2๋
์ดํ์์ 10๋
๊น์ง ์กฐ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ,
์ ์ฒด ์ ํ๋ณ๋ก ๋์ฒด์ ์ผ๋ก 5๋
์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋ถํฌ๊ฐ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, โ1. ๊ณต๋ฒ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฒโ์ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์ฝ 6๋
์ ๋๋ก ๊ฐ์ฅ ๊ธธ๊ณ , โ4. S/W ๋ฐ ์์คํ
โ์ด
IT์ ์ฐ๊ด๋์ด ๊ฐ์ฅ ๋ณํ๊ฐ ๋น ๋ฅธ ์์ฉ๋ถ์ผ๋ผ๋ ์ธก๋ฉด์์ ์ฝ 4๋
์ ๋๋ก ๊ฐ์ฅ ์งง์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์
๋์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ํจ๊ณผ ์ฐ์ ๊ธฐ๊ฐ์
์ฌ๋ก๋ณ ๊ธฐ์ ๋ฐ ํ์ค์ ํ๊ณผ ๋์์์ฅ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅผ ์ ์์ผ๋ฉฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ถ์์ ์์ด ํจ๊ณผ ๊ท๋ชจ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ค์ํ ๋ถ๋ถ์ผ๋ก ์์ฅ ์ํฅ์ฑ์ ํ์
ํ๋๋ฐ
์ฐธ์กฐ๊ฐ ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
3.2.4 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ฌ๋ก ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์ฑ๊ณต์์ธ๋ณ ์ค์๋
ํ์คํ R&D๋ฅผ ๊ณํํ๊ณ ์ฑ๊ณผ๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด์์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํ ๋ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ๊ฒ์ ๊ฐ๊ด์ ํ๋น์ฑ ์งํ๋ฅผ ์ ์ ํ๊ณ , ๊ฐ ์ฌ๋ก๋ค์ด๋ ๋์๋ค์ ๋ํด ๊ณตํต์ ์ผ๋ก
์ ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ธฐ์กด ํ์คํ ๊ด๋ จ ๋ฌธํ ์กฐ์ฌ ๋ฐ ์ ๋ฌธ๊ฐ ํ์๋ฅผ ํตํด ์ฐ์ R&D ์ฑ๊ณผ ํ์คํ ์ฑ๊ณต์์ธ 6๊ฐ์ง๋ฅผ
๋์ถํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๋ํ ๊ด๋ จ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค์ ์๊ฒฌ์ ์กฐ์ฌํ์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ์์ธ์ผ๋ก โํ์ค ์์ฒด์ ์ค์๋(๊ธฐ์ ์ ์์ยท์์ฅ์ ํฉ์ฑ)โ์ด
6์ ๋ง์ ์ 5.4๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๋ค์์ผ๋ก โํ์ค์ ์ ๋์ ํ๊ธํจ๊ณผ ํฌ์
๋น์ฉ๋๋น ํจ๊ณผ์ง์โ(5.2)๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ฆ, ๊ฑด์ค์ฐ์
์์์ ํ์คํ ๊ธฐ์ ์
๊ณต๊ณต์ฌ๋ก์ ์ฑ๊ฒฉ์ด ๊ฐํ์ฌ ๋ค์ํ ์์ฅ ๋ฐ ์ฐ๊ด ํ๊ธํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ผ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ฌ์ ๊ณํยทํ๋น์ฑ ๋จ๊ณ์์ ์์ ๋ฐ ์์ฅ์ ํฉ์ฑ์ ๋ํ ํ๋จ์ด ์ฐ์ ๋์ด์ผ
ํจ์ ์ ์ ์๋ค(Fig. 4 ์ฐธ์กฐ).
|
Fig. 4. Influence Rank of Evaluation for Standardization of Const. R&D Tech
|
3.2.5 ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ํ๋๋ฅผ ์ํด ํ์ํ ์ค์ํ ์ธ์
ํฅํ ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ์ฑ๊ณผ๋ก ์ธํ ํ์ค๊ธฐ์ ์ ํ๊ธํจ๊ณผ ํ๋๋ฅผ ์ํด ํ์ํ ์ธ์ ์ค์๋ ์กฐ์ฌ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ์์ธ์ผ๋ก๋ โ๊ตญ๋ด ์ฐ์ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค
๊ตญ์ ํ์คํ ์ง์ ์ ๋(์์ฐ ๋ฐ ์ ๋ฌธ๊ธฐ๊ด ์ปจ์คํ
โ์ด ๊ฐ์ฅ ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, โ์ฐ๊ตฌ๊ณํ๋จ๊ณ์ ๊ธฐ์ ํ์คํ ํ๋น์ฑ ๊ฒํ ์ ์ค์โ์ โ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๊ฐ ํ์ค๊ฐ์
์ฐ๊ณ ๋ฐ DB๊ตฌ์ถ์ ํตํ ์ ๋ณด์๋น์ค ์ ๊ณตโ์ด ๊ทธ ๋ค์์ผ๋ก ์ค์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ถ์๋์๋ค.
4. ์ฌ๋ก๋ถ์์ ํตํ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค์ ์์ฅ ์ํฅ์ฑ ๋ถ์
4.1 ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ๊ฐ ์์ฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅํน์ฑ ๊ณ ์ฐฐ
ํ์ค์ ๊ทธ ๋ด์ฉ์ด ์ํ์ ๊ณต์์ด๋ ํต๊ณ์ ์์น์ ์ํด ๊ฐ์น๊ฐ ๊ฒฐ์ ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์์ฅ์์ ์์ฉ๋๊ณ ์ ํ์ผ๋ก ๊ตฌํ๋์ด ์ฌ์ฉ์๊ฐ ํธ๋ฆฌํ๊ฒ ์ฌ์ฉํ ์
์๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ ์ฑ๊ณต์์ธ์ด๋ผ ๋ณผ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํน์ ํ์ค์ ์ฑ๊ณต ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ฝ๊ฒ ์ ์ ์๋ค(NIA, 1999). ๋ฐ๋ผ์ ๊ธฐ์ ์ด ์ด๋ ํ ์์ฅ์ ์ง์ ์
ํน์ ๊ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง์ ๋ํ ์ํฅ์ ์ฒ๋ํํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฒด์ ์ธ ํ๊ธํจ๊ณผ์ ์ฑ๊ณต์ฌ๋ถ๋ฅผ ์ถ์ ํ๋๋ฐ์ ์ค์ํ ์ด์๊ฐ ๋๋ค. ์ฐ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋
ํ์คํ์ฌ์
๊ด์ ์์ ํ๋์ ํ์ค์ด ์์ฅ์ ์ด๋ ํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง ํ์ค์ ๊ฐ๋ฐยท์ ์ ์์ ์ ์ฉ๊น์ง ๋
ผ๋ฆฌ์ ์ธ ๋ชจํ์ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ ์ํด ํ์ค์ ๋ด์ฌ๋ ๊ธฐ์ ์
ํน์ฑ์ ๋ํด ๊ฐ๋
์ ์ธ ๊ณ ์ฐฐ์ ์ํํ์๋ค.
๊ณผ๊ฑฐ์ ํ์ค์ ์ ์ ํ ํน์ ์ ์์ฅ์ด ์ถํํ ์ดํ, ํ๋์ ๊ธฐ์ ์ ์ด ์ด์ ํน์ ํ์งํ๋ณด์ ๋ฌธ์ ๋ก ์ทจ๊ธ๋์์ผ๋, ์ต๊ทผ ์์ฅ์ ๊ธ๋ก๋ฒํ๋ก ํ์คํ๋ ๋ค์ํ
์ฐ์
์์ ์ ํ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ๊ฒฝ์์์์ ์ค์ํ ๊ณ ๋ ค ์์๊ฐ ๋๋ค. ํ์ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก โํ๋์ ๋ํ ํฉ์๋ ๋ฐฉ๋ฒโ์ผ๋ก ์ ์๋๋ฉฐ, ๊ธฐ์
์ ์์ด์ ํ์ค์ ์ค์ฒด ํน์
์์ธก๋ ์ฑ๊ณผ๊ฐ ์ธก์ ๋ ์ ์๋ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์ฒด๊ณ(Technical Regimes)๋ฅผ ํ์ฑํ๋ฉฐ, โ๊ธฐ์ ํ์ โ์ โ์๋ก์ด ์กฐํฉ(New Combination)โ์
์ถ๊ตฌํ๋ ํ๋์ผ๋ก์, ์๋ก์ด ์์ด๋์ด๊ฐ โR&D-์์ฐ์ ์กฐ-์์ฅ์นจํฌ ๋ฑโ์ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ ๊ฒฝ์ ์ ์ฑ๊ณผ๋ก ์ด์ด์ง๋ ์ผ๋ จ์ ํ๋์ด๋ค(Sung, 2009).
๋ฐ๋ผ์ ํ์ค ๋ฐ ํ์ค์ ๋๋ ์กฐ์ง ์ฐจ์์์ ๊ธฐ์ ํ์ ์ ์ด์ง์ํค๋ ๋๊ตฌ์ด์ ๋งค๊ฐ์ฒด์ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค ํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ์์ด ๋ชฉ์ ํ๋ ํ์คํ
์ ๋ต์ ๋ค์ํ ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ ์ฌ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ธฐ๋ํ๊ฒ ํ๋ค.
Kim et al. (2008)๋ ์์คํ
์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ํตํ ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ฌํ ๊ณต์งํ์ ๋ํ์ฑ์ ๊ณ ์ฐฐํ ๋ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์ ๊ณผ ์ฌํ์ ์งํ๊ณผ์ ์ ๋ํ ์ฃผ์ ์๊ฐ๋ค์
์๋ ดํ์ฌ ํ์ดํ ํ์ ์ด๋ฉด์ ์๋๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํ์
ํ๊ณ ์์คํ
๋ค์ด๋ด๋ฏน์ค๋ฅผ ํตํด ์ฃผ์ ์์๋ค๊ฐ ์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋์ํํ์ฌ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ์ ํน์ฑ์ ํตํฉ์ ์๊ฐ์์ ์ฐพ์๋ด๊ณ ์
ํ์๋ค. ์ฆ, ์ ๊ธฐ์ ์ ๋์
๋จ๊ณ์์๋ ์ธ๋ก ์ ์ฃผ๋ชฉ์ ์ฃผ๋ชฉ์ ๋ฐ๊ฒ ๋๊ณ ์ด๋ก ์ธํด ๊ธฐ์ ์ ์ฌํ์ ๊ฐ์์ฑ์ด ์ฆํญ๋๋ฉด์ ๊ธฐ๋๊ฐ์ ์์น์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ธฐ์ ํฌ์๋ก
๋ค์๊ธ ๊ธฐ์ ์ ์ฑ์๋๊ฐ ์ฆ๋๋๋ฉฐ, ๊ธฐ์ ์ด ์ค์ ์ฌํ์ ์์ฉ๊ณผ ํฐ ์ฐจ์ด(Gap)๊ฐ ์์ด โ๊ฐ์์ฑ(Visibility)โ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ ํญ์ ์กฐ๊ธ์ฉ ์ค์ด๋๋
๊ท ํ์ด ์๋๋๋ค. ์ดํ ๊ฐ์์ฑ์ด ์ ์ ์ผ๋ก ์๋ ดํ ์ฆ์ โ์ฌํ์ ๋ฐ์ฑ๊ณผ ๊ณ๋ชฝ(Societal Enlightenment)โ์ด ํ์ฑํ๋๋ฉด์ ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ โ์ฌํ์
์ฑ์๋โ์ ํ๋ณต์ธ์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ์ ์ ์ฉ ์ฑ๊ณต์ฌ๋ก๋ค์ด ์ธ๋ก ์ ํ์๋๊ณ ๋ค์ โ๊ฐ์์ฑโ์ด ์ฌ๋ผ๊ฐ๋ ํ์ดํ ํ์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ฒ ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ํ์ค์ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์ ๊ธฐ์ ์
๋ํ์ ์ธ ์๋ผ ํ ์ ์๋๋ฐ, ๋ฐ๋ก ํ์ค์ ์ ์ ์ ๊ฐ์ ์ ๊ท์ ๋ก์ ์ค์ค๋ก ๊ฐ์์ฑ์ ๋ถ์ฌ๋ฐ๊ฒ ๋์ด ์์ฅ์์ ์ ์ฉ๋๊ฒ ๋๋ฉฐ, ์๋ก์ด ๋์ฒด ํ์ค์ ์ํฅ์
๋ฐ๊ธฐ์ ๊น์ง ๊ฐ๋ ฅํ๊ฒ ํ์ฐ๋๋ฉฐ ๋ค์ํ ํ๊ธํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฒฝํฅ์ ๊ฐ์ง๋ค.
4.2 ์ฌ๋ก๋ถ์์ ํตํ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ์ฌ์
๋
ผ๋ฆฌ๋ชจํ ๊ตฌ์ถ
์ฌ๋ก๋ถ์์ด๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ต์ก์ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋๋ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฃผ๋ก ํ์ฉ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ค์ ์ฌ๋ก์ ๋ถ์์ ํตํด ์๋ก์ด ๊ฐ๋
๋๋ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ๋์ถํ๋
๋ฐฉ๋ฒ์ ๋งํ๋ค. ์ฌ๋ก๋ถ์์ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ์์งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฐ์ด๊ฑฐ๋ ๋๋ ํ์์ ์ดํด๋ฅผ ํตํ ์ค๋ช
์ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ ์ฌ์ฉ๋๋ค(NIA, 1999).
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฐ์ R&D์ฌ๋ก๋ถ์์ ํตํด R&D๋ฅผ ํตํ ํ์คํ ์ฑ๊ณผ๋ ๊ณผ์ ์๋ฃํ 1์ฐจ์ ์ผ๋ก ๊ธฐ์ , ํ์ค, ์ ๋ ๋ฑ์ ํ์ค ์ฐ์ถ๋ฌผ(Output)์ ๋ํ๋ด๊ณ
์ด๋ฌํ ์ฐ์ถ๋ฌผ๋ค์ด ๊ด๋ จ ์ฐ์
์ด๋ ์์ฅ์ ๋
ธ์ถ๋๊ณ ์ ์ฉ๋จ์ผ๋ก์จ ์๋ก์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋๊ฒ ๋จ์ ๋์ถํ์๋ค. ํ์คํ ์ฑ๊ณผ๋ ๋ค์ํ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ํตํด ํ๊ธํจ๊ณผ๋ฅผ
์ฐฝ์ถํ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ํด๋น ์์๊ธฐ์ ๋ฐ ์ฐ์
์์ฅ๋ณ ๊ฐ์น์ฐฝ์ถ ์ ํ์ด ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋๋ค. ๋ณธ ์ฌ๋ก๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ํ์คํ์ ๊ธฐ๋ณธ ํน์ฑ์ โ๊ณต๋ฒ ๋ฐ ๊ธฐ๋ฒโ ยท โ๊ธฐ์ค
๋ฐ ์ ์ฑ
/์ ๋โ ์ ํ ํ์คํ ์ฌ๋ก๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ ๋น์ค์ ์ฐจ์งํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค์ด ์์ฅ์ ๋ฐ์๋ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒํ ํ ๊ฒฐ๊ณผ โKS/ISOโ๋ณด๋ค๋ โ์ค๊ณ๊ธฐ์ค/์๋ฐฉ์/์ง์นจโ
์ ํ ํ์ค์ด ์ ์๋ ์ฌ๋ก๊ฐ ์์ฅ์ ์ฉ์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ํฅ์ ๋ฏธ์นจ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค, ์ฆ, ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์ ์ผ๋ฐ ์ ์กฐ์
๊ณผ๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ ํ์ฅ์์ฐํ์ ์ฐ์
ํ ํํ๋ฅผ ๋๊ณ
์์ผ๋ฉฐ, ๋ค์ํ ๋๊ท๋ชจ ๋ฌผ๋์ ์ฌ๋ฃ, ์ฅ๋น ๋ฑ์ด ํฌ์
๋๋ ํน์ฑ์ผ๋ก ์ธํด ์ผ๊ด๋ ํ์ง์ ์์ค(Product)์ ์์ฑํ๊ธฐ ์ํด์ ์ค๊ณยท์๊ณต๊ธฐ์ค์ด๋ ์๋ฐฉ์
๋ฑ โํ์ค(Standard)โ์ ์ญํ ์ด ๋งค์ฐ ์ค์ํจ์ ํ์คํ R&D ์ฌ๋ก๋ค์ ํตํด ์ ์ ์์๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์ค์ ๋๋ถ๋ถ ๊ตญ๊ฐ ๋๋ ์ ๋ฌธ๊ธฐ๊ด์์ ๊ฒฐ์ ํ์ฌ
๊ณ ์ํ๋ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ณง ๊ฑด์ค์์ฅ์์์ ๋
์ ์ ์ ํ ๋๋ ๊ธฐ์ ์ ํ์ฉ ํ์ฐ์ ๋งค์ฐ ํฐ ์ญํ ์ ํ๊ณ ์๋ค[์. ๋๋ถ๋ถ์ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์๊ฐ ์ ์-๊ฒ์ฆ(ํ์ง,
๊ฒฝ์ ์ฑ, ํ์ฅ์ ์ฉ์ฑ ๋ฑ) ๊ณผ์ ์ ํตํด ํนํยท์ ๊ธฐ์ ์ธ์๋ ์ด๋ฌํ ํ์ค์ ๋ฐ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๋ง์ผํ
์ ๋
ธ๋ ฅ์ ๊ธฐ์ธ์].
๊ธฐ์ ํ์ค๋ค์ ๊ฑด์ค๋ถ์ผ ์์ค๋ฌผ ์ธํ๋ผ์ ๊ตฌ์ถ์์ ์ด์๊น์ง ์ ์์ ์ฃผ๊ธฐ์ ๊ฑธ์ณ ๊ธฐ์ ๋ฐ ํด๋น ๋ถ์ผ์ ํ์ค ์ ํ์ ๋ฐ๋ผ ์ ํ, ๋ฐฉ๋ฒ, ์ ์ฐจ ๋ฑ์ผ๋ก ์ํฅ์
๋ฏธ์น๊ฒ ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ ๋ต์ ์ธ ํ์คํ ๋
ธ๋ ฅ์ ๊ฑด์ค๊ตํตR&D ์ํ์ ํตํด ๊ฐ๋ฐ๋ ์์๊ธฐ์ ์ ์ฌํ์ ๊ฐ์์ฑ(Visibility)์ ์ฆ๋์ํด์ผ๋ก์จ ์ค์ ์์ฅ์
์ ์ฉ์ ํ์ฑํ ์ํค๋ ์ด์ง์(Facilitator) ๋๋ ํธ๋ฆฌ๊ฑฐ(Triggger) ์ญํ ์ ์ํํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์ค๊ธฐ์ ์ ๋๊ตฌ์๊ฒ๋ ์คํ๋ ์ธํ๋ผ๊ธฐ์ ์
์ค์ํ ์์๋ก, ๊ตญ๊ฐ์ฐจ์์ ๊ฑด์ค๋ถ์ผ ์์ฒํต์ฌ๊ธฐ์ ์ ์ง์ํจ์ผ๋ก์จ ์ฐ์
๊ธฐ๋ฐ๊ณผ ์ํธ์ฐ๊ด์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฑด์คR&D๊ธฐ์ ์ ํ์ค ๋ฐ์ ๋ฐ ํจ๊ณผ ๋ฐํ
ํน์ฑ ๋์ถ์ ํตํด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ค์ Fig. 5์ ๊ฐ์ ์ธ๊ณผ์ง๋๋ฅผ ์์ฑํ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ์ ์ํ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํตํด ๊ธฐ์ ํ์คํ์ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ๊ณผ๊ฐ R&D ์ค์ฌ์ผ๋ก
์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์์์ ์ ์ํ์๋ค.
|
Fig. 5. Causal Loop Diagram of Influence of Standardization on Const. Industry Market
|
|
|
Fig. 6. Logic Model of Construction R&D Technology Standardization
|
์์ ์ํํ๋ R&D์ฌ๋ก๋ถ์์ ํตํด ํฌ๊ฒ ํ์คํ ์ฐ๊ด ์ฌ๋ก๋ค์์ ์ฐ์ ์ฐ์ถ๋ฌผ ์ค์ฌ์ ํ์คํ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ์กฐ์ฌํ๊ณ , ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ๋ฅผ ์กฐ์ฌยท๋ถ์ํ
๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ๋ฐ๊ฒฐ๊ณผ ํ์ฉ๋ณด๊ณ ์ ์์(๋ถ์์์๊ฐ ๊ณ์ ๋ณํจ)์ ํตํด ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ(Outputs) ๋ฐ ์ฑ๊ณผ/ํจ๊ณผ(Outcome)๋ฅผ ๋จ์ํ ์์น์ ์ฐ์ถ๊ฒฐ๊ณผ ์ค์ฌ์ผ๋ก๋ง
์ง๊ณํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ํ, ์ฐ์ถ๋์ ๋ฐ ๋ฒ์ยท๊ทผ๊ฑฐยท๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ด ์ ํํ๋์ง ์๊ณ ๋งค์ฐ ์์ดํ๋ฉฐ, ์ธ๋ถ ์ฑ๊ณผ๋ ํจ๊ณผ๊ฐ์ ์ํฅ์ฑ์ ํ์
ํ ์ ์๋
๊ทผ๊ฑฐ์๋ฃ๋ค์ ๋ฏธํกํจ์ด ๋์ถ๋์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์กด ๊ฑด์คR&D ์ฑ๊ณผ๊ด๋ฆฌ ์ ๋์์ ํ๊ณ์ ์ ํ์
ํจ์ผ๋ก์จ ํฅํ ํ์คํ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋ณด๋ค ์ฒด๊ณํ๋
ํ์คํ ์ฌ์
์ฑ๊ณผ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๋ชจํ์ ๋ค์ Fig. 6๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค.
์ฆ, ์ฌ๋ก๊ธฐ๋ฐ์ ์ ํ์ ํน์ฑ(๊ธฐ์ ์ ํ, ์ฐ์ถ๋ฌผ์ ํ๊ธํจ๊ณผ ์ฐฝ์ถ๊ณผ์ ๋ฑ)์ ๊ณ ๋ คํ ํ๊ธํจ๊ณผ ์งํ ๋ฐ ์ฐ์ถ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ๋ค์ํ ๋ถ์ ์ธ์(Factors)๋ค์
์ง์์ ์ธ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ํ์ํ๋ฉฐ, ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ์ ๋์ ๋ฐ ๋ฒ์๋ ๋งค์ฐ ๊ด๋ฒ์ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ถ์ ๋ชจํ๊ณผ ์ ์ฐจ๋ ํ์คํํ๋ ๊ณ ์ ํ๋ ๋ฐฉ์์ด ์๋ ๊ธฐ์กด ์ํ์ฌ๋ก๋ฅผ
ํตํด ๊ฐ ์ ํ๋ณ ํน์ฑ์ด ๋ฐ์๋ ํ๊ธํจ๊ณผ์ ์ํฅ๋ฒ์ ๋ฐ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ โ์ ๋์ ยท ์ ์ฑ์ ํจ๊ณผโ๋ฅผ ์ฐ์ถํ ์ธ์๋ค์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์์ง ๋ฐ ์ถ์ ํ์ฌ ์ฑ๊ณผ๊ด๋ฆฌ ์ฒด๊ณ์
๋ฐ์ํ๋ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ โํผ๋๋ฐฑ ์์คํ
โ์ผ๋ก ํ์ฉ๋ ์ ์๋ค.
5. ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ ํ์ฑํ ๋ฐฉ์
์์ ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D๊ธฐ์ ํ์คํ ํํฉ ๋ฐ ์ฌ๋ก๋ถ์๊ณผ ์ธ์๋ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ ์ธ๊ณผ์ง๋ ๋ฐ ์ฌ์
๋
ผ๋ฆฌ๋ชจํ์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋
์ด๋ฅผํตํด ์ฑ๊ณต์ ํด์์ธ์ ๊ทน๋ณตํ๊ณ ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ํ์ฑํํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์๋ค์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋์ถํ์๋ค.
5.1 ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ด์ยท๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ ํจ์จํ
๊ตญ๋ด ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๊ฒฝ์ฐ ๋๋ถ๋ถ ์ธ๊ตญ ๊ธฐ์ค์ ๊ทธ๋๋ก ์ฐจ์ฉํ์ฌ ๊ตญ๋ด ์ค์ ์ ์ ํฉ์ฑ ๋ถ์กฑํ ๊ฒ์ด๊ฑฐ๋ ์ง๋์น ์์ ์ค๊ณ๋ก ์ธํ์ฌ ๋ถํ์ํ ๋น์ฉ ๋ญ๋น์์ธ์ด
๋๋ ๊ฒ๋ค์ด ๋ค์์์ผ๋ฉฐ, ์ฃผ๋ก ์ด์ ๋ํ ์ค์ฆ์ํยท๊ฒ์ฆ์ ํตํ ๊ฐ์ ์ด R&D๋ฅผ ํตํด ์ด๋ฃจ์ด์ ธ ์๋ค. ํ์ง๋ง ์ต๊ทผ ์ ์ฌ๋ฃ ๋ฐ ๊ณต๋ฒ ๊ฐ๋ฐ ๋ฑ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๋ณํํ๋
๊ฑด์ค๊ธฐ์ ์์ฅ์์์ ๊ฒฝ์๋ ฅ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํด์ ์์ฒด์ ์ธ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ๊ธฐ์ด๊ฐ ๋๊ณ ํฅํ ์์ฅ์ง๋ฐฐ์ ์๋จ์ด ๋ ์ ์๋ ํ์ค๊ธฐ์ ์ ์ ๋ต์ ์ผ๋ก ํ๋ณดํ๋ ๊ฒ์ด ์๊ธํ๋ค.
์ฆ, ํฅํ ์ถ์ง๋๋ ํ์คํ ๊ด๋ จ ๊ฑด์ค R&D์ ๊ฒฝ์ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ํ๋น์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ R&D ์ํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ ๋๋ก ์ฐ์ํ ๊ธฐ์ ์ ๊ตญ๋ดยท์ธ ํ์ค์ผ๋ก ๋ฐ์์ํค๊ธฐ ์ํด์
๊ฐ๊ดํ๋ ํจ๊ณผ ์ถ์ ๋ฐ ๊ธฐ์ ๊ฒ์ฆ์ ์ํ ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์ด ํ์ํ๋ค. ํนํ, ํ์ค๊ธฐ์ ์ ์์ฅ๋ถ์์ ์ํด ๊ตญ๊ฐ์ฐจ์์์ ๊ธฐ์ ํต๊ณ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ฐ ๊ธฐ์ ์ ํ์ด๋ ์์ฅ๋ณ๋ก
๋ถ๋ฅํ์ฌ ์์งํจ์ผ๋ก์จ ์์ฅ์์ ํ์ฉ์ฑ์ด ๋์ ์์ฒ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ๊ฒ๋ ์ ๋ณด์์ง๋ ฅ์ด ๋ถ์กฑํ ์ค์ ๊ธฐ์
์ฒด ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ์กฐ์ง๋ค์ ์ํด์ ์๊ตฌ๋๋ค.
5.2 ์ฐ์
ํ์ค๊ณผ ์ ๋ยท๊ธฐ์ค์ ๊ท ํ ๋ฐ์
์ต๊ทผ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค ํํฉ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์๋ ํ์ค์ด ํ์ฅ ๋ฐ ํ์
์ ์ ์ฉ๋์ง ๋ชปํ ์ฌ๋ก๊ฐ ๋ค์ ์์์ผ๋ฉฐ, ์ ์๋ ํ์ค๋ค์ ๊ฑด์ค๋ถ์ผ์ ๋ค๋ถ์ผ(Multidisciplinary)
๊ธฐ์ ์ ํฌ์
ํน์ฑ์ ๋ณตํฉ์ ์ผ๋ก ์๋ก ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์์์๋ ํธํ์ฑ ํ๋ณด ์ธก๋ฉด์์ ๋ฏธํกํจ์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ํ, ์ฃผ๋ก ํ์ฐ์
๊ณผ ๊ฐ์ด KS/ISO ๋ฑ
๊ตญ๋ดยท์ธ ์ฐ์
ํ์ค์ผ๋ก์ ์ฑ๊ณผ๊ฐ ๋ถ์กฑํ๋ฉฐ, ์ค๊ณ๊ธฐ์คยท์๋ฐฉ์ยท์ง์นจ ๋ฑ ์ ๋ยท๊ธฐ์ค์ผ๋ก์ ์ฑ๊ณผ์ ํธ์ค๋ ๊ฒฝํฅ์ ๋ํ๋ด์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํฅํ ISO ๋ฑ ๊ตญ์ ํ์ค์
์ ๋ต์ ์ผ๋ก ๋์ฒํ๊ณ ์๋ก์ด ์ฑ์ฅ๋๋ ฅ์ด ๋ ์ ์๋ ๊ฑด์ค์์ฌ ๋ฐ ์์คํ
๋ถ์ผ ์์ฒ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐ์ ์ํด ๊ธฐ์ ๋ํฅ ๋ฐ ํธ๋ ๋์ ์์๋ ๊ธฐ์ ํ์ ๊ธฐ๋ฐ์ ํ์ค๊ธฐ์ ์
ํ์ถฉ ๋ฐ ๋ด์คํ๊ฐ ์๊ตฌ๋๋ค. ๋ํ, ํธํ์ฑ์ด ํฐ ๊ธฐ์ด ์ฐ์
ํ์คํ ์ฐ๊ตฌ์ ํนํ๋ ํฌ์๋ ํ์ํ๋ค.
5.3 ๊ธฐ์ ํ์คํ ์ง์ ์ ์ฑ
๋ฐ ์ ๋
๋ณธ ํํฉ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฑด์ค๋ถ์ผ R&D์ข
๋ฃํ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ํ์คํํ๋๋ฐ ํ์ํ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํฌ์๊ฐ ๋ฏธํกํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ํ ๊ด๋ จ๊ธฐ๊ด๊ฐ์ ํ์
์ด ์ฒด๊ณ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ๋ชปํด
ํ์ค์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ํ๋๊ธฐ๊น์ง ์ฅ๊ธฐ๊ฐ(5๋
์์ 10๋
)์ด ์์๋จ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. ๋ํ, ํ์ฌ ๊ตญ๋ด ๊ฑด์ค๋ถ์ผ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ตญ๊ฐํ์ค์ด ๊ตญ์ ํ์ค์ผ๋ก ํ๋๋ ์ฌ๋ก๊ฐ
๋ฏธํกํ๋ฉฐ, ์ง์๊ฒฝ์ ๋ถ ๊ธฐ์ ํ์ค์ โํ์ค๊ธฐ์ ๋ ฅํฅ์์ฌ์
โ ๊ฐ์ ํ์คํ ์ ๋ฌธ ์ฐ๊ตฌ์ง์ ์ฌ์
์ ๋ฒค์น๋งํนํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
์ฆ, ํฅํ ๊ฑด์ค ๊ธฐ์ ๋ถ์ผ์์ ์ฐ์ํ ํ์ค๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉ ๋ฐ ํ์ฐ์ ์ํด์ ๊ฐ์ฅ ์ง์ ์ ์ธ ์ถ๊ฐ ์์(์์ฐ, ์ ์ฐจ ๋ฑ)์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ง์ํ ์ ์๋ ์ ์ฑ
์
๊ธฐํ์ ๋ง๋ จ์ด ํ์ํ๋ฉฐ, R&D ์ํ ์ด๊ธฐ๋จ๊ณ๋ถํฐ ๋ชฉํ์งํฅ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๊ณํ๊ณผ ์ง์์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ ํ๋ณด๋ฅผ ์ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ๊ด๋ฆฌ์์ ๋
ธ๋ ฅ์ด ๋ท๋ฐ์นจ๋์ด์ผ ํ
๊ฒ์ด๋ค.
6. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐฉ๊ณผ ๋ค๋ณํ์ ๋๋ถ์ด ์ฐ์
์์ฅ์์ ๊ตญ๊ฐ๊ฒฝ์๋ ฅ์ ํต์ฌ์ผ๋ก ๋๋๋๊ณ ์๋ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๊ตญ๋ด ํํฉยท๊ฑด์คR&D ์ฌ๋ก ๋ถ์๊ณผ
์ด์ ์ฐ๊ณํ ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ๋ฅผ ํตํด ํฅํ ๋ฐ์ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ฃผ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
์ฒซ์งธ, ๊ตญ๋ด ๊ฑด์ค์ฐ์
์ ์์ ์ธ ์ฑ์ฅ์ ์ด๋ฃจ์์ผ๋ ๊ธฐ์ ์ ์ธํ๋ผ์ค์ ํ๋์ธ ํ์ค ๋ฑ ์์ฒ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ๊ณผ๋์ถ์ ๋ฏธํกํ์๋ค. ํ์ง๋ง 2000๋
๋
๋ค์ด ์ ๋ถ์์ ์ํ๋ ์ผ๋ถ โ๊ธฐ์ค ๋ฐ ์ ์ฑ
/์ ๋โ ๊ฑด์คR&D์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ํ๋ ๊ธฐ์คยท์ ๋ ๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ๊ฒฝ์ ์ ํ๊ธํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ธฐ ์์ํ๋ฉฐ ๋จ์ํ
๋น์ฉ์ ๊ฐ์์ ์์ฅ์ง๋ฐฐ ์๋จ๊น์ง์ ์ ๊ทน์ ์ธ ํ์ค๊ฐ๋ฐ ์ ๋ต์ ๊ด์ฌ์ด ์ฆ๊ฐ๋๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
๋์งธ, ๊ตญ๋ด ๊ฑด์คR&D ๊ธฐ์ ํ์คํ์ ๋ํ ์ธ์๋ ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฏธ์ธํ ์ฐจ์ด๋ก ์ฐ์
ํ์ค๋ณด๋ค ์ค๊ณ๊ธฐ์ค ๋ฑ ์ ๋์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ํ์ค์ผ๋ก ์ธ์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ง๋ง,
ํ์คํ์ ์์ด ์์ฐ๋น์ฉ ์ ๊ฐ์ธ ์์ฅ์ง๋ฐฐ ์๋จ์ผ๋ก์ ํญ์ฑ์ ์ธ์ ํ๊ณ , ๊ธฐ์คยท์ ๋์ธ์๋ ์ต๊ทผ ์ฃผ๋ชฉ๋ฐ๊ณ ์๋ โ์์ฌ ๋ฐ ์ฌ๋ฃโ๊ธฐ์ ๋ถ์ผ์ ํฅํ ํ์คํR&D๊ฐ
ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ์
๋์๋ค.
์
์งธ, ๊ฑด์คR&D์ฑ๊ณผ ํ์คํ ํ์ฐ์ ์ ํด์์ธ์ผ๋ก โํ์คํ ํ๊ธํจ๊ณผ์ ๊ฐ๊ด์ ยท์ ๋์ ์ธ ์ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ฏธํกโ๊ณผ โR&D ์ข
๋ฃํ ํ์คํ์ ์์๋๋ ์ถ๊ฐ๋น์ฉ
์ง์์ ๋ฏธํกโ์ด ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ฒ ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ, ํฅํ ์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์คํ์ฌ์
๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ๊ฐ๊ดํ๋ ํจ๊ณผ ์ถ์ ๋ฐ ๊ธฐ์ ๊ฒ์ฆ ํ๊ฐ๊ธฐ์ค์
๋ง๋ จํ๋ ๋ฑ ์ด์ยท๊ด๋ฆฌ์ฒด๊ณ ํจ์จํ์ ๊ตญ๋ด ์ฐ์ ๊ฑด์ค๊ธฐ์ ํ์ค ๊ตญ์ ํ์คํ ์ง์ ์ ๋ ๋ง๋ จ ๋ฐ ์ ๊ด๊ธฐ๊ด๊ณผ์ ํ์กฐ๋ก ์ง์์ ์ธ ์ ์ฑ
์ ๋
ธ๋ ฅ์ด ๊ณ์๋์ด์ผ ํ๋ค.