1. ์ ๋ก
๋์ํ๋ ์ง์ญ ๋๋ ๋์ํ๊ฐ ์งํ ์ค์ธ ์ง์ญ์์ ๊ธฐํ ๋ณํ๋ก ์ธํ ๊ตญ์ง์ ์ธ ์ง์ค ํธ์ฐ๊ฐ ๋น๋ฒํ ๋ฐ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ก ์ธํ ๊ธ๊ฒฉํ ์ ์ถ๋์ ์ฆ๊ฐ์
๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ํต์๋ถ๋ ๋ฐ ์ฉ๋ ๋ถ์กฑ์ผ๋ก ๋์ฌ์ง์ ์นจ์ ํผํด๊ฐ ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋ค. ๋์์ง์ญ์์์ ์ฐ์๋ ๋๋ก ๋ฐฐ์์์ค ๋ฐ ์ฐ์ ๊ด๊ฑฐ ์์ค์ ์ํ์ฌ
๋ฐฐ์๋๋ฉฐ, ์ฐ์ ๊ด๊ฑฐ ์์ค์ ๊ด๊ฑฐ, ๋งจํ, ์ฐ์ํ ์ค, ๋ฌผ๋ฐ์ด ๋ฐ ์ฐ๊ฒฐ๊ด ๋ฑ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค(M.E, 2005). ๊ทธ๋ฌ๋ ๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ๊ด๊ฑฐ ์์ค
๊ณํ ๋๋ ์ค๊ณ ๋จ๊ณ์ ์๋ฆฌ๊ณ์ฐ์์๋ ๊ด๊ฑฐ ๋ด์ ๋ง์ฐฐ์์ค๋ง์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋งจํ ๋ฑ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์ ๋ฐ๋ผ ๋ฐ์ํ๋ ์๋์ง ์์ค์ ๋ฐ์ํ์ง ์๊ณ
์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋งจํ์์์ ์๋์ง ์์ค์ ์ํ ๋งจํ ๋ด์ ์๋์์ค์ ๋ฐ๋ผ ๊ด๊ฑฐ์ ํต์๋ฅ๋ ฅ์ด ์ ํ๋๋ ํ์์ ๋ฐ์์ํจ๋ค(Kim ๋ฑ, 2008).
๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ์ค๊ณ ์ฉ๋์ ์ด๊ณผํ๋ ์ ์
์ ๋, ํ๋ฅํ๋ฆ์ ์ ์ฒด์ ์ํ ์ญ๋ฅํ์(backwater), ๋ถ์ ๋ฌผ์ ์ํ ํ๋ฆ์ ๋ฐฉํด, ์ธ์์ ์์น์
๋ฐ๋ฅธ ์ํฅ์ ๋ฐ์ ์ ๊ด๊ฑฐ๋ ๋ง๊ด์ ์ด๊ณผํ๋ ๊ณผ๋ถํ(surcharge)์ํ์ ์๋ ฅํ๋ฆ์ด ๋๋ค. ๊ฐ์๋ก ํ๋ฆ์ ๋งจํ ๋ด ์๋์์ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ฌด์ ๋์ง๋ง
๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ์ ์ํ ๋งจํ ๋ด ์๋์์ค์ ๊ด๊ฑฐ์ ํต์๋ฅ๋ ฅ์ ์ค์ํ ์์์ด๋ค. ์ต๊ทผ ๋ฐ์ํ๋ ๋์ ์นจ์ ํผํด๋ ์ค๊ณ ๊ฐ์ฐ๊ฐ๋๋ฅผ ์ด๊ณผํ์ง ์์ ๊ฐ์ฐ์๋
๋ฐ์ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ด๊ฑฐ ํฉ๋ฅ๋ถ์ ๋งจํ ๋ฑ์์ ๋ฐ์ํ๋ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ์ ์ํ ๊ตญ๋ถ์์ค์ ์ํฅ์ด ๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ๋ฐฐ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ํ์ํค๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์
๊ด๊ฑฐ ์์ค ๋ด ๋งจํ์์์ ์๋์ง ์์ค์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ณด๋ค ๊ตฌ์ฒด์ ์ธ ์ค์น ๊ธฐ์ค์ ์ ์๊ฐ ์๊ตฌ๋๊ณ ์๋ ์ค์ ์ด๋ค.
๊ตญ๋ด ์ค๋ฌด์์ ๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ์ ์ถํด์์ ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ชจํ๋ค ์ค์์ ์๋ ฅํ๋ฆ์ ๋ชจ์ ํ ์ ์๋ ๋ชจํ์ผ๋ก๋ SWMM๊ณผ MOUSE ๋ฑ์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋
์ด๋ค ๋ชจํ์ ๋งจํ์ ํ๋์ ์ ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๋ฏ๋ก ์ ์ ์ ํ์๊ณผ ํฌ๊ธฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ ๋ด์ ์๋์ง ์์ค ๋ณํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋จ์ง ๊ด๊ฑฐ์ ๊ฒฝ์ฌ์ ์ํด
์ ์ถํด์์ ํ๊ณ ํด์๋ ์ ์ถ๋์ ์ ์ ์ผ๋ก ์
๋ ฅํ๋ ํํ๋ง์ ์ทจํ๊ณ ์๋ค. ๋ํ ์ ์ ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๊ณผ๋ถํ๋ ์ฐ์ ์ ์
๋ ฅ๋ ์ง๋ฐ๊ณ ์ ์ ์ ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ์
ยท์ถ๊ตฌ
๊ด์ ๋์๊ฒฝ์ฌ์ ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ณผ๋ถํ ์๋ฅ๋์ผ๋ก ์ฐ์ ํ๋ฏ๋ก ์ด๋ค ๋ชจํ์์ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ์ ๋ฐ์์ ์ฐ์ฐ์ค์ฐจ๋ฅผ ๋ฐ์์ํค๊ณ ์๋ค(Lee, 2005). ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐฐ์
์์คํ
๋ด ๋งจํ์์์ ์๋ฆฌํ์ ์๋์ง ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ ๋ฐฐ์ ์์ค์ ์ค์น์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ด ์ ์๋์ด์ ธ์ผ ํ๋ฉฐ, ์นจ์ ํผํด๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฐ์ ์์ค์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ
ํ๊ฐ์ ์ ์ง๊ด๋ฆฌ ์ธก๋ฉด์์ ๋งจํ ๋ด ์๋ ์์ค์ ํน์ฑ์ ๋ชจ์ํ ์ ์๋ ๋ชจํ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค.
๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
๊ณผ ๋์ํ์์ ์ํธ์์ฉ์ ๋ชจ์ํ๊ธฐ ์ํ ๋ชจํ ๊ฐ๋ฐ์ ๋์๊ฐ ํฝ์ฐฝ๋๊ณ ๊ฐ๋ฐ๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์ง์์ ์ธ ์ค์ํ ๊ณผ์ ๋ก ๋๋ ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด์ ๊ฐ์
์ผ๋ จ์ ์ํธ์์ฉ์ ๋ํ์ฌ 1์ฐจ์ ๋ชจํ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋๊ณ ์๋ค(Djordjevic ๋ฑ, 1999). ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ 1์ฐจ์ ๋ชจํ๋ค์ ํ์ ์ ๋ฐฐ์ ์์คํ
๋๋ ํ์ฒ๊ณผ์ ์ ์๋ถ์ ๋ํ ๋ณต์กํ ํ๋ฆ์ ์ค๋ช
ํ๊ธฐ์ ๋ถ์กฑํ ์ (Weber ๋ฑ, 2001)์ด ์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ๊ณํ, ์ค๊ณ์ ๊ฐํธ์ฑ๊ณผ
๋น ๋ฅธ ๊ณ์ฐ์๋ ๋ฑ์ ์ฅ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด ์ง์์ ์ธ ๊ด์ฌ์ ๋ฐ๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋งจํ ํฉ๋ฅ๋ถ์ ๋ํ ์๋ฆฌํ์ ๊ฑฐ๋์ ์ดํดํ๊ณ ์กฐ์ฌํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก๋ 1์ฐจ์
์์น๋ชจํ์ด ํจ๊ณผ์ ์ด๋ค(Hager, 1992). ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ธฐ ๊ฐ๋ฐ๋ ๋์์ ์ถ ๊ด๊ฑฐ ํด์ ๋ชจํ๋ค์ ์๋ ฅํ๋ฆ์ ๊ณ์ฐ์์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํฌ๊ธฐ
๋ฐ ํ์ ๋ฑ์ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํจ์ผ๋ก์จ ๋งจํ ์ค์น์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตญ๋ถ์์ค์ ์ํฅ์ ๋ฐฐ์ ํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋์๋ค.
Gan๊ณผ Riffat(2000)๋ ์คํ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ํ ์ฆ, ๋ชจ๋ ํ๋ฆ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ฅธ ํฉ๋ฅ๋ถ์์์ ์ธก์ ์ ์ด๋ ค์๊ณผ ์์์๊ฐ, ํฉ๋ฅ๋ถ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์
์ค์น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด๋ ค์์ ์์นํด์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํ์ฌ T์ํ ํฉ๋ฅ๋ถ์์์ ์๋์ง ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ ํ๋ฆ ํด์์ ์ํํ์๋ค. Zhao ๋ฑ(2008)์ 90ยฐ ํฉ๋ฅ๋งจํ์์
๋งจํ์ ํํ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์๋์ง ์์ค์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ค์ํ ์์์์ ํ์ธ ํ์์ผ๋ฉฐ, ์์น๋ชจํ์ ๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ต์ ํ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํฉ๋ฅ๋ถ์์์ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ์
๋ํ ์๋ฆฌํ์ ๊ฑฐ๋์ ์ ๋ชจ์ํ ์ ์์์ ๋ฐํํ์๋ค. ํํธ Merlein(2000)์ ์ค๊ฐ ๋งจํ์ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํจ๊ณผ ๋์์ ๋งจํ ๋ด๋ถ์ ์ฒ๊ณตํ(cover
plate)์ ์ค์นํ์ฌ ๊ณผ๋ถํ ์ํ์์ ์ ๋์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋งจํ ๋ด์ ํ๋ฆ์ด ์ฒ๊ณตํ์ ํต๊ณผ ํ๋ฉด์ ๊ฐ์ญ์ด ๊ฐ์ํ์ฌ ๋งจํ์ ์์ฌ์ด ๊ฐ์ํจ์ ์์น๋ชจํ์ ํตํ์ฌ
ํ์ธํ์๋ค. ๊ตญ์ธ์์๋ ๋งจํ ๋ด ์์ค์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์๋ฆฌ ์คํ ๋ฐ ์์น ๋ชจํ์ ๊ฐ๋ฐ์ ์ค์ํ๊ณ ์์ผ๋ ๊ตญ๋ด์์๋ ์ต๊ทผ ์์ค๊ณ์ ์ฐ์ ์ ๊ดํ ์คํ์
์ฐ๊ตฌ๋ง ์งํ๋๊ณ ์์ ๋ฟ ๊ตญ๋ถ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ ๊ณผ๋ถํ ๊ด๊ฑฐ ํ๋ฆํด์์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ฏธ๋ฏธํ ์ค์ ์ด๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ด๊ฑฐ ์์ค์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์ ์ํด ๋ฐ์ํ๋ ๊ตญ๋ถ์์ค์ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ด๊ฑฐ ์์ค์์์ ํ๋ฆํด์์ด ๊ฐ๋ฅํ ์์น๋ชจํ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. Surge
Tank ์ด๋ก ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋ ์์น๋ชจํ์ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ์์ฌ์ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ๋ํ ๋งจํ์ ๋ถ์ ๋ฅ ์กฐ๊ฑด์์ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ Merlein(2000)
๋ฐ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ค์ํ ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์์น๋ชจ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ตยท๊ฒ์ฆํ์ฌ ๋ชจํ์ ์ ์ฉ ์ฑ์ ํ์ธํ์๋ค.
2. ๊ธฐ๋ณธ์ด๋ก
2.1 SurgeTank๊ธฐ๋ณธ ๋ฐฉ์ ์
France(1977)๋ ์๋์ง ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ surge tank ์์์ ์์ฌ์์ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์์ธก์-์์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ(predictor-corrector method)์ ์์น๋ชจํ์ ์ฐ๊ตฌํ์๋ค. Surge tank์ ์๋ฆฌํ์ ๊ฑฐ๋์ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ํ๋ฆ๊ณผ ์ ์ฌํ๋ฉฐ ์์นํด์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๊ฐ๊ณผ ๊ณต๊ฐ์์ ๋ณํํ๋
๋ถ์ ๋ฅ ํ๋ฆ์ธ ๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์์์ ํ๋ฆ์ ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ํ๋ด๋ฉด ์๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์ ํํ์ ์ฐ์๋ฐฉ์ ์๊ณผ ์ด๋๋๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก ํํ ํ ์ ์๋ค. Wylie์ Streeter(1978) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Chaydhry(1987)๋ ์ฐ์๋ฐฉ์ ์์ Eq. (1)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ ํ์๋ค.
(1)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ์ ๋ฅ์กฐ์ ์์ฌ์ด๊ณ ์ ์ ๋ฅ์กฐ์ ๋จ๋ฉด์ ์ด๋ค.
๋ฏธ์์๊ฐ dt์์ ์ ๋ฅ์กฐ ๋๋ ๋งจํ์ ์์ฒด์ ์ ๋ณํ๋ก ์ํ๋ฉด๊ณผ ๊ด์ ์ถ๊ตฌ์์์ ์ฐ์๋ฐฉ์ ์์ Fig. 1
|
Fig. 1. Energy Loss of Reservoir and Manhole under Unsteady Flow
|
์์ ์๊ฐ ์์ ๋ก ํ๋ฆ์ด ๋ณํํ ๋ ์์ ์๊ฐ ์์ ์ ๋ฅ์กฐ ๋ด์ ์ฒด์ ์ ๋ณํ๋ฅผ ์ฐ์๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก Eq. (1)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ฝ ์ ๋ฅ์กฐ๋ก์ ์ ์
์ ๋์ , ์ ๋ฅ์กฐ๋ฅผ ๋น ์ ธ ๋๊ฐ๋ ์ ๋์ ์ด๋ผ ํ๋ฉด Eq. (2)์ ๊ฐ์ด ์ฐ์๋ฐฉ์ ์์ ๋ค์ ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
(2)
์ด๋๋๋ฐฉ์ ์์ Fig. 1์์ ์ ๋ฅ์กฐ์ ์ถ๊ตฌ๋ถ, ๋งจํ์ ์ ์
๋ถ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ๊ด์ ๊ธธ์ด , ๊ด๊ฒฝ , ๋จ๋ฉด์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๊ฑฐ ์ ์ ๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
(3)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๋ง์ฐฐ์์ค๊ณ์, ๊ณผ ๋ ๊ด์ ์๋ ฅ์ด๊ณ ๋ ๋ฌผ์ ๋ฐ๋์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ Eq. (3)์ ๋ก ๋๋์ด ์ฃผ๊ณ ์ ๋ฆฌํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(4)
๊ด์ ์๋๊ณผ ์ ํ๋ ์ ๋ฅ์กฐ์ ๋งจํ์์์ ์๋ ฅ์ ๋ณํ๋ฅผ ์์ฌ์ผ๋ก ๋ํ๋ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์์ฌ์ ๊ฐ๊ฐ ๊ณผ ๋ผ ํ๋ฉด Eq. (4)๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ด๋๋๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก ์ ๋ฆฌํ ์ ์๋ค.
(5)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๋ง์ฐฐ์ ์ํ ์๋์์ค์ด๋ฉฐ, ๋ ์ค๋ ฅ๊ฐ์๋์ด๋ค.
2.2 ๋งจํ์ ์์ค
๋งจํ์์์ ์๋์ง ์๋์์ค ์ ๋ํ์ฌ Sangster ๋ฑ(1958)์ Fig. 1์์์ ๊ฐ์ด ๋งจํ๋ด์ ์
๊ตฌ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ถ๊ตฌ์์ค ๊ณ ๋ คํ์ฌ Eq. (6)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์๋ค.
(6)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๊ด๊ฑฐ์ ํ๊ท ์ ์, ๋ ์ค๋ ฅ๊ฐ์๋๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ ๋ ๋งจํ์์์ ์์ค๊ณ์ ์ด๋ค.
๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ํ๋ฆ์ ์๋ ฅ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋๋ฉฐ, ๋งจํ์ ์ด ์๋๋ ์๋ ฅ์๋์ ์๋์๋๋ก ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ง๋๊ณผ ์ด๋๋์ ํํ์ ๊ณ ๋ คํ ๋งจํ์์์
์๋์ง ์์ค์ ์
๊ตฌ์ ์ถ๊ตฌ์์ค์ ํฉ๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ๋งจํ๋ด์ ์์ค์ ์๋ ฅ๊ฒฝ์ฌ๋ก ์ค๋ช
ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์์ค์ ์ํ ๋งจํ์ ์์ฌ์ ์
๊ตฌ์์ค๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ
์ถ๊ตฌ์์ค์ ์ด๋์๋์ง๋ฅผ ์์ง ์์์ผ๋ก ๋ถ(-)์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋๋ค.
3. ์์น๋ชจํ ๊ฐ๋ฐ
๊ด๊ฑฐ ์์ค์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตญ๋ถ์์ค์ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ด๊ฑฐ์ ํ๋ฆํด์์ ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ด๊ฑฐ ์์ค์ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ ์กฐ๊ฑด์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ์ผ ํ๋ค. ๋งจํ์์์ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ์ Fig. 2
|
Fig. 2. Surcharged Flow in Manhole
|
์์์ ๊ฐ์ด ์ฐ๊ฒฐ๊ด์ ๊ด์ ๋์ด์์๋ถํฐ ๋งจํ์ ์๋ฅํ์ง ์๋ ๋งจํ ์๋จ๊ณ ๊น์ง์ ๋์ด๋ก ๊ฐ์ฃผํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์
๊ด๊ณผ ์ ์ถ๊ด์ด ๋ง๊ด์ด ๋์ด ๋งจํ์ ์์ฌ์ด
์ฐ๊ฒฐ๊ด์ ๊ด๊ฒฝ๋ณด๋ค ์์นํ ๋๋ถํฐ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ์ ์์ ์ผ๋ก ํ์๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ์์ ๋งจํ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ์ ์
๋ฐ ์ ์ถ๊ด์ ์๋ ฅ์ ์ํด ํ๋ฆ์ด ์ง๋ฐฐ๋๋ค. ์๋ ฅ ๊ด์์์ ์๊ฐ์ฆ๋ถ()๋์ ๋ณํํ๋ ๋ถ์ ๋ฅ ํ๋ฆ์ ์์น๋ชจ์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Eq. (2)์ Eq. (5)์ ์๋ฏธ๋ถ๋ฐฉ์ ์๊ณผ ๊ณ์ฐ์ ์๋ ด ์๋๋ฅผ ๋์ด๊ธฐ ์ํ์ฌ Runga-Kutta 4th
order๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ด๊ธฐ๊ฒฝ๊ณ ๊ฐ์ ๊ฐ์ ํ๋ค.
๋ค์์ผ๋ก ์์ธก์-์์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋งจํ์ ์์ฌ๊ณผ ๊ด์์์ ์ ๋์ ๊ตฌํ๋ ์์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(7)
(8)
์ฌ๊ธฐ์, ๋ ๋ฒ์งธ ๋งจํ์ ์ถ๊ตฌ๋ถ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ๊ด์ ๋จ๋ฉด์ , ๋ ๊ด์ ๊ธธ์ด๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ ๋ฒ์งธ ๋งจํ์ ์ ์
์ ๋, ๋ ๋ฒ์งธ ๋งจํ์ ์ ์ถ๊ด๋ก์์์ ์ ๋ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ ๋ฒ์งธ ๋งจํ์ ์์ฌ, ์ ๋ฒ์งธ ๋งจํ์ ์ ์ถ๊ด๋ก์ ์ ๋ ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ ๋ค์ ๋งจํ์ ์์ฌ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ฆ, ์ ์ ์
์ ๋์ ๊ด๋ก ์ ์ ๋ ๊ฐ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ธฐ์ง์ ์ ๋ก๋ถํฐ Eqs. (7), (8)์ ์ด์ฉ ํ์ฌ ๋ฏธ์ง์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฅผ ๋ฐ๋ณต ๊ณ์ฐํ์ฌ ์ฐ์์ ์ธ ํด๋ฅผ ๊ตฌํ์๋ค.
Merlein(2000)์ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋งจํ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ค๊ณ์์ ์ ํ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๊ณ ์์ผ๋, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์์น๋ชจํ์ ๋งจํ์ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๋งจํ์ ๋จ๋ฉด์ ๊ณผ
์์ค๊ณ์๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ํ์๋ค. ๋ํ ๊ด ๋ง์ฐฐ ์์ค์ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Darcy-Weisbach์์ ์ด์ฉํ์๋ค. Fig. 3
|
Fig. 3. Computational Design and Process
|
์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐํ ์์น๊ณ์ฐ์ ํ๋ฆ๋์ด๋ฉฐ i = 1๋ถํฐ n๊ฐ์ ๋งจํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๋ฉด ๋ชจํ์ ๋ค์ ์์๋ฅผ ํตํ์ฌ ๊ณ์ฐ๋๋ค.
1.์๊ฐ t=0 ์์์ i ๋ฒ์งธ ๋งจํ์์์ ์์ฌ(hi(t))์ ์ ๋(Qi(t))์ ์ด๊ธฐ ๊ฐ์ผ๋ก ํ๋ค.
2.๋งจํ์ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ๊ฐ์ ๋งจํ ๋จ๋ฉด์ ์ ๊ตฌํ๋ค.
3.์๋ฅ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก๋ถํฐ ์๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ(t+โณt)์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋(Qi-1(t+โณt))์ ๊ตฌํ๋ค.
4.Runge-Kutta 4th order method๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ํจ์์ธ ์์ธก์ ์์ฌ(hi(t+โณt))์ ๊ฐ์ ํ๋ค.
5.Darcy-Weisbach์์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ด๋ง์ฐฐ ์์ค์ ๊ณ์ฐํ๋ค.
6.์ํจ์์ธ ์์ ์ Eq. (7)๊ณผ Eq. (8)์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๋ฅ๋จ์ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด ์์ฌ(hn(t+โณt))์ ์๋ ดํ ๋๊น์ง ๋ฐ๋ณต๊ณ์ฐ์ ์ํํ์ฌ ์ ๋(Qi(t+โณt))์ ๊ตฌํ๋ค.
7.hi(t) = hi(t+โณt) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Qi(t) = Qi(t+โณt)๋ก update ์ํจ๋ค.
4. ์์น๋ชจํ์ ๊ฒ์ฆ๊ณผ ๋น๊ต
4.1 Merlein์ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํ ๋ชจํ๊ฒ์ฆ
Merlein(2000)์ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์์ ์์ค๊ณ์์ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ฌ์ ๋ณํ๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํ์ฌ surge tank ๋ชจํ์ ์ด์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ๋น๊ต์ ์ํธํ
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํํ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐํ ์์น๋ชจํ์ ๊ฒ์ฆ์ ์ํ์ฌ ์ ์
์ ๋์ด ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณํํ๋ ๋ถ์ ๋ฅ ์คํ์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฐ์ ๋ Merlein์ ์ฐ์ ๋งจํ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐํ ์์น๋ชจํ์ ์ ์ฉํ์๋ค. Merlein์ด ์ํํ ์๋ฆฌ์คํ์ ์กฐ๊ฑด๊ณผ ์คํ์ฅ์น์ ์ ์์ Table
1๊ณผ ๊ฐ์ผ๋ฉฐ, ์
ยท์ถ๊ตฌ ์์ค์ ๊ฐ๊ฐ 0.3๊ณผ -0.05๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ด๋ ์ยทํ๋ฅ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ Fig. 4์ ๊ฐ๋ค.
์ยทํ๋ฅ ์ ๋ฅ์กฐ์ 3๊ฐ์ ๋งจํ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด์ง Merlein์ ์๋ฆฌ์คํ๋ชจํ์ ์ ๋ฅ์กฐ์ ๋งจํ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋งจํ๊ณผ ๋งจํ์ด ์ง๊ฒฝ 242mm์ ๋ด๋ถ ๊ด์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์๊ณ , ์๋์ง ์์ค์ ๊ด์์์ ๋ง์ฐฐ์ ์ํ ์์ค๊ณผ ๋งจํ์ ์
ยท์ถ๊ตฌ์์์
์๋์ง ์์ค๋ก ๊ฐ๊ฐ ๋๋์ด ์ ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ์๋์ง ์์ค์ ์๋ฅ ์ ๋ฅ์กฐ ์ํ๋ฉด๊ณผ ์๋์ง์ ์ ๊ด๊ณ๋ก Fig. 1์ ๋ํ๋ด์๋ค. 20.0 l/secโผ74.0
l/sec์ ์ ์
์ ๋์ ์๋ฅ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ํ๊ณ , ํ๋ฅ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ 0.385mโผ0.485m์ ์์ฌ์ผ๋ก ํ์๋ค.
Fig. 5๋ ์
๊ตฌ์์ค 0.3๊ณผ ์ถ๊ตฌ์์ค -0.05๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋งจํ์์ ๋ฐ์ํ๋ ์์ค๊ณ์๋ฅผ 0.25๋ก ๊ฒฐ์ ๋ ๊ฐ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์์น๋ชจํ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ
๊ฐ ๋งจํ์์์ ์์ฌ ๊ฐ๊ณผ Merlein์ ์๋ฆฌ ์คํ ๋ชจํ์์ ์ค์ธก๋ ์์ฌ์ ๊ฐ๊ฐ์ ๋งจํ์ ๋ํ์ฌ ๋น๊ตํ์๋ค. ๋งจํ์ ์์ฌ์ ์์น๋ชจํ์ ์์ฌ์ด Merlein์
์์ฌ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ํฐ ๊ฐ์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ผ๋, ๋น๊ต ๊ฒฐ๊ณผ ๋งจํ ๋ด ์์ฌ์ด ์์นํ์ฌ ์ฒจ๋์์ฌ๊น์ง์ ๋ณํ๋ ๋น๊ต์ ์ ๋ชจ์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์์ฌ์ ํ๊ฐ๋ถ์์๋ ์คํ๊ฐ
๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ์๊ฒ ์ฐ์ ๋๊ณ ์์์ ์ ์ ์๋ค. ์ด๋ ์์ฌ์ ๋ฐ๋ผ ์์ดํ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ๋ฐ์ ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ํ๋์ ๊ฒฐ์ ๋ ์์ค๊ณ์ ๊ฐ์ ๋ชจํ์ ์ ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก
ํ๋จ๋๋ค.
Table 1. Conditions of Laboratory Work (Merlein, 2000)
|
Type
|
Inlet Res.
|
Manhole 1
|
Manhole 2
|
Manhole 3
|
Outlet Res.
|
Shape
|
Rectangular
|
Circular
|
Circular
|
Circular
|
Rectangular
|
Size
|
0.8ร1.0(m)
|
1.0(m)
|
1.0(m)
|
1.2(m)
|
0.8ร0.72(m)
|
Pipe Length
|
4.6(m)
|
8.35(m)
|
7.0(m)
|
5.3(m)
|
-
|
Pipe Diameter
|
0.242(m)
|
-
|
Loss Coefficient
|
Inlet Loss
|
Outlet Loss
|
-
|
0.3
|
-0.05
|
-
|
|
|
|
(a) Upstream
|
(b) Downstream
|
Fig. 4. Boundary Conditions (Merlein, 2000)
|
|
Fig. 5. Comparison of Measured Depth (Merlein, 2000) with Computed Result (This Study Model)
|
4.2 ์๋ฆฌ๋ชจํ์คํ๊ณผ์ ๋ชจํ๋น๊ต
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐ๋ ์์น๋ชจํ์ ๊ตญ๋ด ์ค์ ์ ๋ง๊ฒ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ตญ๋ด ์ค๊ณ ๊ธฐ์ค์ด ๋ฐ์๋ ์๋ฆฌ ๋ชจํ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํด ์ฐ์ ๋ ์์ค๊ณ์์ ์ฐ์ ๋งจํ์์์
ํ๋ฆํน์ฑ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ Fig. 6๊ณผ ๊ฐ์ ์๋ฆฌ๋ชจํ์คํ ์ฅ์น๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ ์๋ฆฌ์คํ์ ์ค์ํ์์ผ๋ฉฐ, ์ค์๋ ์คํ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์์น๋ชจํ์
๊ฒ์ฆ์ ์ค์ํ์๋ค. ๊ณ ์์กฐ๋ ์งํ ํฑํฌ๋ก๋ถํฐ ์ํํ ์ ๋์ ๊ณต๊ธ๋ฐ์ ์ ๋ฅ์์กฐ๋ก ์์ ๋ ์ ๋์ ๊ณต๊ธํ๊ฒ ํ์๊ณ , ์ํ ์ํฌ๋ฆด ๋งจํ์ ํ์๋์์ค๊ธฐ์ค(ํ๊ฒฝ๋ถ,
2005)์ ํ์ค 1ํธ ๋งจํ์ 1:5์ ์ถ์ฒ์ผ๋ก ์ ์ํ์๋ค. ๊ณผ๋ถํ ์ฐ์๋งจํ์ ์๋์ง ์์ค์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 30cm ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ๊ด๊ฑฐ์ ์ก์ฃผ๊ณ๋ฅผ ์ค์นํ์๊ณ ,
ํนํ ์ํ ๋งจํ์ ์
ยท์ถ๊ตฌ์๋ ๋ณด๋ค ์ ํํ ์๋ ฅ์๋์ ๋ณํ๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ 3cm ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ์ก์ฃผ๊ณ๋ฅผ ์ค์นํ์๋ค.
|
Fig. 6. Sketch of Laboratory Work (This Study)
|
์คํ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ์คํ์ ๋์ 0.88 l/secโผ2.48 l/sec์ ์ ๋์ 5๋ถ ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ์ธก์ ํ์๋ค. ์ํ ๋งจํ์ ์ง๋ฆ 180mm, ์ฐ๊ฒฐ๊ด๊ฒฝ์ 60mm๋ก ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋งจํ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ๊ฐ 3.0m, 3.2m, 2.6m๋ก ์ ํฉํ๊ณ ๊ด๊ฑฐ์ ๊ด์ ์ ํฉ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ์ ๋งจํ์์์ ์์ฌ๊ณผ ์์ค๊ณ์๋ฅผ
์ฐ์ ํ์๋ค.
์ ์
๋ถ์ ์ถ๊ตฌ๋ถ์ ์๋ ฅ์๋์ ๋ณํ๋ฅผ Eq. (6)์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ์ ์๊ฐ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ํ ์์ค๊ณ์ ๊ฐ์ ์ฐ์ ํจ์ ์์ด, ๋งจํ์ ์์ค๊ณ์๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณํํ๋
๋ถ์ ๋ฅ ํ๋ฆ์ ์ํ์ฌ ์ ๋์ ์ฆ๊ฐ์ ๊ฐ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๋งจํ ์์ฌ์ ์์น๋ถ์ ํ๊ฐ๋ถ์ ์์ค๊ณ์๊ฐ ์์ดํจ์ ๋ณด์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋งจํ์ ์์ค๊ณ์๋ ์์น๋ชจํ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ
์ํ์ฌ ๋งจํ์ ์๋์ ๋ํ ์๋์๋ ํ๊ท์์ ๊ฒฝ์ฌ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฐ์ ๋ ํ๊ท ์์ค๊ณ์ 0.53์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์๋ฆฌ์คํ์ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ Fig. 7
|
|
(a) Upstream
|
(b) Downstream
|
Fig. 7. Boundary Conditions (This Laboratory Work)
|
|
|
|
|
Fig. 8. Comparison of Measured Depth and Computed Depth without Loss Coefficient
|
|
Fig. 9. Comparison of Measured Depth and Computed Depth with Loss Coefficient
|
์ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, ์๋ฅ๋จ์ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ 5๋ถ ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ์ธก์ ๋ ์ ์
์ ๋ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ๋ฅ๋จ ๊ฒฝ๊ณ์กฐ๊ฑด์ ํ๋ฅ ๋งจํ์ ์์ฌ์ ์ธก์ ํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ธก์ ํ ๊ฐ ๋งจํ์์์ ์์ฌ ๋ณํ ๊ฐ๊ณผ ์์น๋ชจํ์์ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์์ ๋์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์ ๋์ ๋งจํ์์ ์์ฌ ๋ณํ์ ๊ณ์ฐ ๊ฐ์ Fig.
8๊ณผ Fig. 9์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์์ค๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ์ฒจ๋์์ฌ์ ์์น๋ชจํ์์ ๊ณ์ฐ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์๋ฆฌ์คํ๋ชจํ์ ์ค์ธก๊ฐ ๋ณด๋ค ์ฝ 14.85%โผ17.63%
๋ฎ์์ ์ ์ ์๋ค. ์ด๋ ๋งจํ ๋ด์ ์๋์ง ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ์๋์๋์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค.
ํ๊ท ์์ค๊ณ์๋ฅผ ์ ์ฉํ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ์์ฌ์ Fig. 9์์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณํํ๋ ์ ๋์ ๋ํ ๋งจํ์ ์์ค๊ณ์ ์ฐ์ ์ ์์ด์, ์ ๋์
์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋งจํ์ ์์ฌ์ด ์์นํ ๋์ ํ๊ฐํ ๋์ ์์ค๊ณ์์ ๋ฒ์๊ฐ ํฌ๋ฏ๋ก ํ๊ท ์์ค๊ณ์๋ฅผ ์ ์ฉํจ์ ์์ด์ ์ฒจ๋์์ฌ์ด ์ฝ 4.1%โผ9.8% ์ ๋ ๊ณผ์ํ๊ฐ๋จ์
๋ณด์ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๋งจํ ๋ด์ ์์ฌ๊ณผ ์ฒจ๋์์ฌ์ ํํ๋ ๋น๊ต์ ์ ์ผ์นํจ์ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๊ณผ๋ถํ ํ๋ฆ ์ํ์์ ๊ด๊ฑฐ ํ๋ฆ์ ํด์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋งจํ ๋ฑ์
๊ตญ๋ถ์์ค์ ๋ฐ์ ์ฌ๋ถ๋ ์ค์ํ๋ฉฐ ์ด๋ฌํ ๊ตญ๋ถ์์ค์ ๋ฐ์์ ํตํ ๊ด๊ฑฐ ํด์์ด ํ์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๋ฐ๋ ์์น๋ชจํ์ ๋งจํ์์ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ
๋งจํ์ ์์ฌ ๋ณํ์ ์์ธก์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ฏ๋ก ๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ํ๊ฐ์ ์ด์์ ์๋นํ ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค.
4.3 SWMM๊ณผ์ ๋ชจ์๊ฒฐ๊ณผ๋น๊ต
๋์์ ์ญ์์ ์๋ฆฌ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ์ ํฌํจํ๋ ๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ๊ด๋ก ๋ด ์์ฌ ๋ณํ์ ๋ฐฐ์ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ ค ํ ์ ์๊ณ , ๋จ์ผ ๊ฐ์ฐ๋ ์ฐ์ ๊ฐ์ฐ์ฌ์์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ๋
์ ์ถ๋, ์ค์ผ๋ฌผ์ง์ ์งํ๋ฉด ๋ฐ ์งํํ ํ๋ฆ, ์ ๋ฅ๋ ์ฐ์ ๋ฐ ๋ฐฐ์์์คํ
์์์ ์ ์ถ๋์ถ์ ๋ฑ์ ์ข
ํฉ์ ์ผ๋ก ๋ชจ์ ํ ์ ์๋(Rossman, 2010),
US EPA SWMM 5.0๊ณผ Merlien(2000)์ ์๋ฆฌ์คํ์์ ์ธก์ ๋ ๋งจํ ์์ฌ์ Fig. 10์ ๋น๊ต ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์์น๋ชจํ ๊ฒฐ๊ณผ์์
๋น๊ต๋ Fig. 11์ ๋ํ๋ด์๋ค.
Fig. 10๊ณผ Fig. 11์์ ์ ์ ์๋ฏ์ด ๋งจํ์์์ ์๋์ง ์์ค์ ๊ณ ๋ คํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์์ ๊ฐ์๋ ๋งจํ ๋ด ์์ฌ์ ์ฆ๊ฐ๋ก ๋ํ๋จ์ ์ ์ ์์ผ๋ฉฐ,
์์ค๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ฒจ๋์์ฌ์ ๋๋ฌ์๊ฐ์ SWMM์ด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ณ์ฐ ๊ฐ๊ณผ Merlein์ ์คํ ๊ฐ ๋ณด๋ค ๋๋ต 120์ด ๋น ๋ฆ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ ๋ณธ
์ฐ๊ตฌ์ ์ค์ธก์น์ ๋ํ ์ฒจ๋์๊ฐ์ SWMM์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์คํ ์น์ ์ฐ๊ตฌ๋ชจํ๋ณด๋ค ์ฝ 120์ด ์ ๋ ๋น ๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฒจ๋์์ฌ์ ์ฝ 0.041mโผ0.059m
๊ณผ์ ์ฐ์ ๋จ์ ํ 2์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ด๋ SWMM์ ์ํ ๊ด๊ฑฐํ๋ฆํด์ ์ ๋งจํ์ ๋จ์ํ ๋
ธ๋(node)๋ก ๊ฐ์ฃผ ํ์ฌ ๋
ธ๋(๋งจํ)์ ํ์๊ณผ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋ฐ์ํ์ง
๋ชปํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ผ ํ๋จ๋๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ชจํ์ Eq. (7)์์ ๊ฐ๊ฐ์ ๋งจํ ์์ฌ์ ๊ตฌํจ์ ์์ด ๋งจํ์ ํ์๊ณผ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ ค ํ ์ ์์ด ๋ณด๋ค ์ค์ธก์น์ ๊ฐ๊น๊ฒ ๋ชจ์ ํ ์ ์๋
๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ์์ฌ ์ฐ์ ์ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋งจํ ๋ด ์์ฌ์ด ๊ณผ์ํ๊ฐ๋์ด ๋งจํ๋ก๋ถํฐ์ ๊ณผ๋ถํ
์๋ฅ๋ ์ฐ์ ๊ณผ ๊ด๊ฑฐ์ ๋ฐฐ์ ๋ฅ๋ ฅ ๋ฐ ์นจ์ ๋ฐ์ ์ฌ๋ถ ํ๊ฐ ์์ ์์ดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ผ ์ ์์์ ๋ํ๋ด๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ์๋์ง ์์ค์ ์ํ ์์ฌ์ ๋ณํ๋ฅผ
ํด์ํ ๋์ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ๋ก๋ถํฐ์ ์๋ฅ๋์ ์ํ ์นจ์์์ฌ๊ณผ ์นจ์๋ฉด์ ์ฐ์ ์ ๋งจํ์ ํ์๊ณผ ํฌ๊ธฐ ๋ฑ์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์์น๋ชจํ์ด ํ์ํ๋ฏ๋ก ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์
๊ฐ๋ฐ๋ ๋ชจํ์ ๋ณด๋ค ์ค์ ์ ์ธ ๋์ฌ์ ์นจ์๋ฒ์ ์์ธก์ ์ฌ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ๋ค ํ๋จ๋๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ด๊ฑฐ ์์ค์ ๊ตฌ์กฐ๋ฌผ ์ค์น์ ์ํด ๋ฐ์ํ๋ ๊ตญ๋ถ์์ค์ ์ํฅ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ด๊ฑฐ ์์ค์์์ ํ๋ฆํด์์ด ๊ฐ๋ฅํ ์์น๋ชจํ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. Surge
Tank ์ด๋ก ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋ ์์น๋ชจํ์ ๊ณผ๋ถํ ์ฐ์๋งจํ์ ์์ฌ์ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋๋ก ํ์๋ค. ๋ํ ์ฐ์๋งจํ์ ๋ถ์ ๋ฅ ์กฐ๊ฑด์์ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ์ฐ์ ํ Merlein(2000)์
๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ค์ํ ์คํ ๋ฐ ์์น๋ชจ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋น๊ตยท๊ฒ์ฆํ์ฌ ๋ชจํ์ ์ ์ฉ์ฑ์ ํ์ธํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ์๋ค.
(1)๊ฐ๋ฐ๋ ์์น๋ชจํ์ ์ ์ฉ์ฑ์ ํ๋จํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Merlein์ ์คํ๊ฐ๊ณผ ๋น๊ตํ ๊ฒฐ๊ณผ ๋งจํ์ ์์ฌ์ ์์น๋ชจํ์ ์์ฌ์ด Merlein์ ์์ฌ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ
ํผ์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ผ๋, ๋งจํ ๋ด ์์ฌ์ด ์์นํ์ฌ ์ฒจ๋์์ฌ๊น์ง์ ๋ณํ๋ ๋น๊ต์ ์ ๋ชจ์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์์ฌ์ ํ๊ฐ๋ถ์์๋ ์คํ๊ฐ ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ์๊ฒ ์ฐ์ ๋์๋ค.
(2)๋งจํ ์๋์ ๋ํ ์๋์๋ ํ๊ท์์ ๊ฒฝ์ฌ๋ฅผ ์ด์ฉํ ํ๊ท ์์ค๊ณ์๋ฅผ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณผ๋ถํ ๋งจํ์ ์์ฌ ๋ณํ์ ์์์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์๋ฆฌ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก
์ผ์นํ์์ผ๋, ์ฒจ๋์์ฌ์ ์ฝ 4.1%โผ9.8%์ ์ค์ฐจ๋ฅผ ๋ณด์๋ค. ์ด๋ ์์ฌ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ค๊ณ์๋ฅผ ์ ์ฉํ์ง ๋ชปํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ํ๋จ๋๋ฏ๋ก ํฅํ ์์ฌ๋ณํ์ ๋ฐ๋ฅธ
์์ค๊ณ์์ ์ ์ฉ์ด ํ์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
(3)๋์์ ์ถ ํด์ ์ ์ค๋ฌด์ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ด์ฉ๋๋ SWMM์ ๋งจํ์ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ํ์์ ๊ณ ๋ คํ์ง ๋ชปํ๋ฏ๋ก ๋งจํ์์ ์ฒจ๋์์ฌ์ ๋๋ฌ์๊ฐ์ด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ณ์ฐ๊ฒฐ๊ณผ
๋ฐ ์คํ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋นํด ๋น ๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋ด์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์์น๋ชจํ์ ๋งจํ์์์ ๊ตญ๋ถ์์ค ๊ณ ๋ คํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ๋์ ๊ด๊ฑฐ ํ๋ฆํด์์ ๋ณด๋ค ์ ๋ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ
๋์ถํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋์๋ฐฐ์ ์์คํ
์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ํ๊ฐ์ ์์ด ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ์์น๋ชจํ์ด ์ฌ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ๋ค ํ๋จ๋๋ค.